Konferencje / Posiedzenia

 

 

25 listopada 2015 r. odbyło się posiedzenie plenarne Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej, Prof. dr hab. n. med. Rafał Kurzawa, kierownik Kliniki Medycyny Rozrodu i Ginekologii PUM oraz Centrum Ginekologii i Leczenia Niepłodności VitroLive wygłosił wykład pt:

 

"CO WARUNKUJE UDANE ZAPŁODNIENIE IN VITRO U CZŁOWIEKA?"

 

Wykład wywołał ożywioną dyskusję, w której głos zabrali: prof. S. Moskalewski, prof.  Tarkowski, prof. M. Maleszewski, prof. J. Witkowski, prof. A. Sikorski, dr hab. M. Żmijewski, prof. GUMed i dr K. Papis.

 

Po zakończeniu dyskusji  odbyła się część zamknięta posiedzenia poprzedzona wystąpieniem Profesora L. Kuźnickiego, który - jako współzałożyciel Komitetu Cytobiologii PAN w roku 1972 i były Prezes PAN – pogratulował prof. E. Wyrobie osiągnięć w związku z upływem 2 kadencji Jej przewodniczenia pracom Komitetu, wręczając bukiet kwiatów.

 

Prof. E Wyroba zreferowała m.in.:

 

 

1. Tegoroczne inicjatywy Komitetu Cytobiologii PAN

 

Petycja do Senatu RP dot. Ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych (7 stycznia 2015) z kopiami do MNiSW, Premier RP, Przewodniczącego Rady NCN, FNP, NCBR i elektronicznie do Min. Zdrowia (odpowiedź z tego resortu w zakładce: Petycje/Rezolucje) oraz do Prezydenta RP wraz z listem przewodnim.

     

Prof. W. W. Jędrzejczak skontaktował nas z prof. Czesławem Radzikowskim (IITD PAN, Wrocław), który przesłał zestaw publikacji/materiałów konferencyjnych na temat etyki w badaniach naukowych z użyciem zwierząt doświadczalnych –  zostały one rozesłane wraz ustawą brytyjską, francuską (dokumentacja dostarczona przez Prof. A. Dzięgla) z przetłumaczoną ad hoc legislacją dotyczącą komisji etycznych w tym kraju i innymi dokumentami do wszystkich zainteresowanych. W trakcie procesu legislacyjnego stały kontakt z licznym gronem osób, w tym z Profesorem Ryszardem Góreckim - Senatorem RP, byłym Wiceprezesem PAN – sprawozdawcą projektu Ustawy  i Prof. A. Józkowicz uczestniczącą w dyskusji w Min. Zdrowia.  

 

Sprzeciw wobec akcji "Stop Vivisection" w Parlamencie Europejskim (30 kwietnia 2015 - w zakładce: Petycje/Rezolucje)

W związku z planowanym wysłuchaniem publicznym i akcją, której celem było uchylenie dyrektywy UE nr 2010/63/EU i tym samym zakaz przeprowadzania badań naukowych z użyciem zwierząt europarlamentarzyści otrzymali zarówno naszą petycję, jak i - odpowiednio w jęz. angielskim lub polskim  - Dyrektywę ze wskazanym poniższym jej fragmentem: 'Choć pożadane jest zastąpienie procedur z wykorzystaniem żywych zwierząt metodami niewymagającymi wykorzystywania żywych zwierząt, wykorzystywanie żywych zwierząt jest nadal konieczne w celu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska'

                   

Dyskryminacja nauk biologiczna-medycznych i młodych naukowców w rozporządzeniach MNiSW dotyczących nagród

Nasze kolejne interwencje (w zakładce: Petycje/Rezolucje) doprowadziły do zmiany Rozporządzenia dotyczącego Nagród Ministra za wybitne osiągnięcia - Dz. U. z 2015 r., poz. 1517 z 1 października 2015 r.: 'Określenie kategorii badań, której dotyczy osiągnięcie zgłoszone do Nagrody  Ministra Nauki:

a) badania podstawowe,

b) badania na rzecz rozwoju społeczeństwa,

c) badania na rzecz rozwoju gospodarki'

Poprzednio wymienione były dziedziny bez nauk biologiczno-medycznych. W Rozporządzeniu nie ma już związku Nagrody z otrzymaniem tytułu profesora - czyli kończy się dyskryminacja młodych i zdolnych naukowców!

 

 

         

Absurdy w podręczniku MEN do klasy 2-giej tzw. edukacji zintegrowanej z elementami przyrodniczymi

Uwagi do podręcznika MEN - edukacja zintegrowana z elementami przyrodniczymi – 9 stycznia 2015 – pismo do Minister Edukacji Narodowej

Pismo do Ministerstwa Zdrowia - brak działań prozdrowotnych w szkolnictwie - 10 stycznia 2015

Korespondencja mailowa E. Wyroby z MEN i Centrum Informatycznym Edukacji umożliwiła usunięcie absurdalnych fragmentów tekstu z podręcznika

 

 

2. Zamierzenia Wydziału II PAN dotyczące zmiany sieci komitetów: plan utworzenia mniejszej liczby - jedynie dziewięciu -  komitetów zamiast obecnych 26.

 

 

3. Komisja oceniająca czasopisma z listy B

W związku z prośbą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego o nieodpłatne wykonanie oceny eksperckiej krajowych czasopism naukowych z listy B przez komitety PAN nasz Komitet powołał komisję  (wyłonioną z przedstawicieli uczelni i instytutów posiadających kategorię A+ i A) w tym składzie:

 

Prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek - Przewodniczący Komisji

Prof. dr hab. n. med. Jacek Witkowski

Prof. dr hab. n. med. Piotr Dzięgiel

Prof. dr hab. Janusz Błasiak

Dr hab. n. med. Michał Żmijewski, Prof. nadzw. GUMed

 

 

Profesor P. Wojtaszek zreferował prace zespołu, który ocenił 93 czasopisma przydzielając jedną z 3 kategorii: wybitne, ważne i pozostałe. Wyniki kategoryzacji opracowane przez ekspertów Index Copernicus zostały następnie przesłane Przewodniczącym poszczególnych komisji, którzy mieli możliwość wprowadzenia korekt oceny poszczególnych czasopism naukowych.

 

W przesłanym do naszego Komitetu  rankingu ocenę  'wybitne' uzyskało 13 czasopism – w tym 'Kosmos' – przeciw jego niedotowaniu protestowaliśmy w styczniu 2015.

Wyniki tej oceny stały się podstawą oceny punktowej przez Zespół ds. oceny czasopism naukowych MNiSW

 

4. Postulaty do nowych Ministrów dot. nauki - jej organizacji/finansowania i edukacji:

  • odbiurokratyzowanie
  • zwiększenie finansowania nauki.

 

5. Konferencje/Warsztaty 2015 i plany na 2016: prof. E Wyroba omówiła  pokrótce konferencję/ warsztaty  organizowane przy współudziale Komitetu w roku 2015 i zapoznała członków Komitetu z nowo złożonymi wnioskami  na rok 2016.

Profesor A. Kononowicz zaprosił zebranych na piąty Polski Kongres Genetyki, który zaplanowano na 19-22 września 2016  w Łodzi.

Z kolei dr hab. M. Żmijewski, prof. GUMed, w imieniu przewodniczącego PTHiC – prof. P. Dzięgla zaprosił na 50-te – Jubileuszowe Sympozjum PTHiC, które zaplanowano na 5-8 września 2016 w Wojanowie.

 

 

6. Sprawy bieżące i wolne wnioski

 

Prof. P. Wojtaszek przedstawił tematykę dotyczącą stanu nauki i szkolnictwa wyższego, w tym finansowania nauki. Przybliżył też problem zmiany ustawy  o diagnostyce laboratoryjnej, która określa nowe zasady i warunki wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego tak, że będzie on dostępny tylko dla  analityków medycznych.

 

Prof. W. Jędrzejczak poruszył sprawę likwidacji stażu  po studiach medycznych i zastąpieniu go dwusemestralnym praktycznym nauczaniem w dziedzinach klinicznych realizowanym w trakcie ostatniego roku studiów na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym. 

 

 

Prof. dr hab. R. Kurzawa Wykład

 

Prof. dr hab. A. K. Tarkowski - dyskusja po wykładzie Prof. dr hab. J. Witkowski

 

Dr K. Papis - Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN

 

17 września 2015 odbyło się zebranie prezydium Komitetu. Omawiano dwa wnioski o nagrodę Wydziału II PAN – było to w sumie 16 publikacji (których wydruki przygotowano do wglądu) o wysokim IF, których wykaz wraz z całą dokumentacją i recenzjami (w tym pliki pdf wszystkich artykułów) członkowie prezydium otrzymali drogą mailową w lipcu 2015. Następnie dyskutowano nad nowym trybem wyborów do Komitetów naukowych przesłanym z Wydziału II PAN i wypracowano stanowisko w tej sprawie m.in. oponujące temu zapisowi:

 

            "Połowę składu Komitetu wybiera właściwe środowisko naukowe, a drugą połowę składu Komitetu wybierają osoby uprawnione do głosowania na zebraniu plenarnym Wydziału."

 

Prezydium Komitetu uznało, że pełen skład Komitetu powinien być wybierany przez właściwe środowisko naukowe.

 

W dniach 6-7 lipca 2015 roku w Instytucie Ochrony Roślin-Państwowym Instytucie Badawczym w Poznaniu odbyły się Warsztaty: "Identyfikacja wirusów roślin-techniki proteomiczne i mikroskopii elektronowej" W warsztatach uczestniczyli studenci Uniwersytetu Przyrodniczego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podczas warsztatów odbyły się wykłady teoretyczne oraz zajęcia praktyczne w laboratoriach i kompleksie szklarniowym Zakładu Wirusologii i Bakteriologii oraz Kliniki Chorób Roślin. Studenci zapoznali się z techniką proteomiczną Western blot umożliwiającą wykrywanie wirusów w materiale roślinnym i mieli możliwość samodzielnego przeprowadzenia izolacji RNA z roślin, reakcji izotermalnej amplifikacji kwasów nukleinowych oraz testu biologicznego w szklarni. Przygotowywali też preparaty z zainfekowanych roślin i obserwowali cząstki wirusów w transmisyjnym mikroskopie elektronowym najwyższej klasy w Centrum Badań Organizmów Kwarantannowych, Inwazyjnych i Genetycznie Zmodyfikowanych. Współorganizatorem warsztatów był Komitet Cytobiologii PAN. Wydarzeniu patronowały Akademia Młodych Uczonych PAN i Rada Upowszechniania Nauki PAN.

 

Wymiernym efektem organizowania tego typu warsztatów jest zainteresowanie studentów realizacją prac dyplomowych (inż., mgr) z tematyki badawczej realizowanej w Zakładzie Wirusologii i Bakteriologii Instytutu Ochrony Roślin-PIB - obecnie realizowane są trzy prace inżynierskie. Główną organizatorką warsztatów była Dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska - członek Komitetu Cytobiologii PAN i Komitetu Ochrony Roślin PAN oraz Akademii Młodych Uczonych PAN. 

 

 

 

 

 

 

 

18-19 czerwca 2015 w Szczecinie odbyła się konferencja "POSTĘPY W TERAPII KOMÓRKOWEJ, TRANSPLANTOLOGII i HEMATOLOGII" zorganizowana przez Pomorski Uniwersytet Medyczny i Komitet Cytobiologii PAN pod Patronatem Honorowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Prezydenta Miasta Szczecin, Rektora PUM oraz Okręgowej Izby Lekarskiej w Szczecinie. Wydarzenie to uzyskało też patronat medialny TVP Szczecin, która przygotowała relację z konferencji.

 

W konferencji wzięło udział 400 osób (276 zarejestrowanych uczestników), w tym 50 studentów anglojęzycznych (głównie z Norwegii) oraz bardzo duża grupa doktorantów, studentów, lekarzy rezydentów z PUM oraz wielu uczelni w całym kraju.

W trakcie konferencji przedstawione zostały najnowsze doniesienia dotyczące nowoczesnej terapii komórkowej, transplantologii i hematologii prezentowane przez wybitnych ekspertów polskich i zagranicznych, a uzupełnieniem części wykładowej były warsztaty na temat wykorzystania cytometrii przepływowej do identyfikacji i sortowania wybranych populacji komórek krwi.

 

Przedstawiono 12 interesujących wykładów w postaci prezentacji multimedialnych obejmujących najnowsze – w tym jeszcze niepublikowane dane z bardzo dynamicznie rozwijającej się tej dziedziny medycyny  - w tym pionierskie strategie:

            1. z użyciem terapii genowych -  w tym techniki wyciszenia genów w leczeniu nowotworów T-komórkowych "przeprogramowując" komórki układu immunologicznego oraz strategie identyfikacji genów związanych z powstaniem białaczek

            2. z zastosowaniem komórek macierzystych (KM) do:

• jednorazowej infuzji (KM EPC) ze szpiku kostnego pacjenta z rozpoznaną marskością wątroby (przeszczep autologiczny) i podawanych poprzez tętnicę wątrobową  w przypadku schorzeń hematoonkologicznych

• autologicznego przeszczepiania krwiotwórczych KM w agresywnej postaci stwardnienia rozsianego - w grupie pacjentów opornych na dotychczasowe leczenie

• KM krwi pępowinowej w adiuwantowym leczeniu ciężkich chorób neurodegeneracyjnych.

 

Zarówno w opinii uczestników, jak i wykładowców konferencja zakończyła się pełnym sukcesem merytorycznym i organizacyjnym - odzwierciedleniem tego była ożywiona dyskusja. W ramach działalności upowszechniającej naukę w konferencji uczestniczyło też ok. 40 licealistów z 2 najlepszych liceów w Szczecinie.

 

Po zakończeniu warsztatów Prof. dr hab med. Bogusław Machaliński - kierownik Zakładu Patologii Ogólnej, PUM (członek Komitetu Cytobiologii PAN, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego/Naukowego Konferencji) oprowadził zaproszonych gości/profesorów (w tym z Hiszpanii, Niemiec i Norwegii) po pomieszczeniach laboratoryjnych Zakładu, pokazując nowoczesny sprzęt badawczy wykorzystywany w bieżącej pracy naukowej. Następnie kontynuowano dyskusję związaną z realizacją projektu 'NeuStemGen' w ramach programu NCBR STRATEGMED i współpracą między placówkami naukowymi.

 

 

 

E. Wyroba - Wiceprzewodnicząca Komitetu Organizacyjnego i Naukowego Konferencji i E. Pius - Komitet Organizacyjny

 

 

 

 
Otwarcie Konferencji - Profesorowie B. Machaliński i
E. Wyroba		 Prof. dr hab. B. Machaliński Prelegenci. Profesorowie (od lewej): J. M. Prieto (Hiszpania), E. Wyroba (Warszawa), C. A. Schmidt (Niemcy), G. Przybylski (Poznań), B. Zdziarska (Szczecin), M. Komarnicki (Poznań)  
Prelegenci i zaproszeni Goście
(od lewej): dr M. Śmiłowski,
dr L. Szczechowski (Katowice),
prof. G. Helbig (Katowice), Prezydent Miasta Szczecin Pan Piotr Krzystek
oraz Rektor PUM prof. A. Ciechanowicz

Prof. K. Domańska-Janik (Warszawa) - moderuje dyskusję

Prof. A. Józkowicz (Kraków) - prelegentka; członek Komitetu Cytobiologii PAN

Prof. L. Bużańska (Warszawa) - moderuje dyskusję

 Dyskusja po wykładzie - Prof. M. Majka
 
sala obrad stoiska wystawców  

 

 

 

Foto: J. Samborski

 

14 maja 2015 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN.

 

W części otwartej wykład pt.:

 

„Jak powstają przerzuty nowotworowe – czy teoria „ziarna i gleby” jest aktualna?”

 

wygłosiła Dr hab. Anna Żaczek z Zakładu Biologii Komórki Katedry Biotechnologii Medycznej, Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

 

Wykład zgromadził bardzo wielu słuchaczy i wywołał bardzo ożywioną dyskusję, w której głos zabrali: profesorowie: E. Sikora, J. Kawiak, L. Wojtczak, L. Strządała, J. Witkowski i dr A. Schaap-Oziemlak oraz dr M. Mlącki

 

Część zamknięta posiedzenia odbyła się wg następującego porządku:

 
1. Pięć lat NCN i NCBR

 

A. Podsumowanie przygotowane przez profesorów: M. Żmijewskiego, A. Sikorskiego i P. Dzięgiela.

 

Dr hab. Michał Żmijewski prof. GUMed przedstawił na 43 przeźroczach dane ze sprawozdań opublikowanych przez w/w instytucje dotyczące: nakładów finansowych, ilości rozpatrywanych i przyznanych grantów, zakupionego sprzętu, zatrudnionych pracowników oraz patentów. Wynika z nich m.in., że nastąpił spadek liczby projektów zakwalifikowanych do finansowania przy jednoczesnym  wzroście przyznawanych środków.

 

B. Dr hab. Marta Lenartowska - na podstawie wywiadu zebranego w środowisku naukowym Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu - przedstawiła uwagi dotyczące stosowanych obecnie kryteriów oceny wniosków konkursowych „Opus” NCN: w tym niemożność wykazania dorobku naukowego głównych wykonawców, gdyż dorobek naukowy kierownika projektu to 40% całej oceny +5% jako kryterium studium wykonalności.

 

W dyskusji dotyczącej omawianych problemów udział wzięli: profesorowie: B Kamińska, J. Kuźnicki, prof. R. Hasterok, prof. A. Sikorski, prof. S. Moskalewski oraz prof. J. Witkowski.

 

2. Nowe władze PAN i próba zmiany sieci komitetów

 

Profesor L. Kuźnicki zapoznał zebranych z nowo wybranymi władzami PAN i poinformował, iż na zebraniu  Wydziału II PAN w dniu 15 kwietnia, nie udało się zmniejszyć liczby 26 komitetów do 22. Zaproponowano tam jednak powrót do wcześniejszej koncepcji (z 2011 r.) utworzenia mniejszej liczby (jedynie 11) komitetów, w tym o charakterze ponadwydziałowym.

3. Petycje Komitetu i reakcja agend rządowych

 

Profesor E. Wyroba poinformowała o petycjach wysłanych do agend rządowych oraz Przewodniczącego i członków Parlamentu Europejskiego (tam: w sprawie wykorzystania zwierząt do celów naukowych). 
Podziękowała również Prof. W.W. Jędrzejczakowi za współpracę.

 

4. Nowe propozycje KEJN dotyczące parametryzacji jednostek naukowych w 2017 roku  zreferował przewodniczący KEJN – prof. Maciej Zabel

        

Prof. M. Zabel zapewnił o kontynuacji działań z poprzedniego okresu i zachowaniu kryteriów oceny, która będzie mieć charakter parametryczny z elementami eksperckimi i wypunktował najistotniejsze zmiany (więcej tu: https://forumakademickie.pl/fa/2015/05/kronika-wydarzen/poprawic-to-co-niedoskonale).

Głos w dyskusji nad przedstawionymi problemami zabrali profesorowie: L. Wojtczak, M. Czyż, A. Sikorski, A. Józkowicz i J. Kuźnicki.

 

5. Sprawy bieżące i wolne wnioski

 

Prof. E. Wyroba przypomniała o konferencji współorganizowanej przez Pomorski Uniwersytet Medyczny i Komitet: „Postępy w Terapii Komórkowej, Transplantologii i Hematologii”, która odbędzie się w Szczecinie, 18-19 czerwca 2015 i planach kolejnej konferencji nt. biogerontologii, którą organizować będzie prof. E. Sikora. Przypomniała także o zbliżającym się jubileuszu 45-lecia Komitetu.

 

Po części zamkniętej posiedzenia odbyło się zebranie prezydium.

 

 

Wykład Dyskusja po wykładzie - prof. J. Witkowski

 

 

 

 

27 listopada 2014 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej wykład wygłosił:

 

Prof. dr hab. n. med. Rafał Płoski, kierownik Zakładu Genetyki Medycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

 

Sekwencjonowanie całoeksomowe w diagnostyce medycznej – doświadczenia własne.

 

Wykład wywołał ożywioną dyskusję, w której głos zabrali: Profesorowie: Bożena Kamińska, Małgorzata Czyż, Michał Żmijewski, Elżbieta Wyroba i dr hab. Dariusz Smoliński (na zdjęciu).

 

W części zamkniętej posiedzenia Przewodnicząca Komitetu E. Wyroba omówiła następujące kwestie:

 

1. Pozytywna ocena polskiego systemu akredytacji uczelni medycznych przez National Commitee on Foreign Medical Education and Accreditation (USA).

 

2. Istotne elementy raportu UE dotyczącego wydatków na B+R w 28 krajach Unii Europejskiej. W roku 2013 średnio wyniosły one 2.02% PKB. W Polsce są one bardzo niskie: zaledwie 0,87% PKB, co plasuje nasz kraj na 20 pozycji w UE, a np. w Finlandii to 3.32% PKB.

 

3. No-cuts-on-resarch – dalsze działania zmierzające do zwiększenia nakładów na badania naukowe.

 

4. Informacje z posiedzenia Wydziału II PAN (21.XI.2014).

 

5. Szczegóły „Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej” - znajdują się na niej 53 przedsięwzięcia uszeregowane według strategicznych obszarów badań. Prof. E. Wyroba dokonała analizy liczby projektów dotyczących „Life Sciences”. W sumie jest ich 18, w tym:
w fazie przygotowawczej - 7, koncepcyjnej - 8, realizacji - 3.

 

6. 30-lecie przeprowadzenia pierwszego w Polsce udanego przeszczepu szpiku kostnego przez zespół pod kierunkiem Prof. Wiesława Jędrzejczaka, który podzielił się wspomnieniami z tego wydarzenia. Jest ono dokładniej opisane w artykule w „PULS” - Miesięczniku Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie (listopad 2014) plik pdf

 

7. Powołanie Konwentu Rzeczników Dyscyplinarnych.

 

8. Plan działania Komitetu na rok 2015.

 

9. Sprawy bieżące i wolne wnioski.

Wyrażono wielkie zaniepokojenie dotyczące prac nad nową ustawą o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. W dyskusji głos zabrali profesorowie: Alicja Józkowicz, Bożena Kamińska i Jacek Witkowski. 

 

Po części zamkniętej posiedzenia odbyło się zebranie prezydium Komitetu.

 

 
Sala wykładowa Wykład - Prof. dr hab. n. med. Rafał Płoski 
 
Dyskusja po wykładzie 
 

W dniach 29-30 września 2014 roku w Instytucie Ochrony Roślin-Państwowym Instytucie Badawczym w Poznaniu odbyły się kolejne Warsztaty, których współorganizatorem był Komitet Cytobiologii PAN:

  

 

Techniki molekularne i mikroskopowe w diagnostyce
wirusów roślin

 

Wspólnie stworzyliśmy formułę tych warsztatów na pograniczu nauk biologiczno-rolniczych dotyczących diagnostyki wirusów RNA atakujących m.in. uprawy rolne, by szkolić specjalistów i zminimalizować straty w ilości i jakości plonów.

 

Główną organizatorką warsztatów była Dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska - członek Komitetu Cytobiologii PAN i Komitetu Ochrony Roślin PAN oraz Akademii Młodych Uczonych PAN. Wzięli w nich udział studenci Uniwersytetu Przyrodniczego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podczas warsztatów odbyły się wykłady teoretyczne oraz zajęcia praktyczne w laboratoriach i kompleksie szklarniowym Kliniki Chorób Roślin. Uczestnicy mieli możliwość samodzielnego przeprowadzenia izolacji RNA z roślin, przeprowadzenia reakcji izotermalnej amplifikacji DNA, testu biologicznego w szklarni. Zapoznali się również z najwyższej klasy mikroskopami elektronowymi w Centrum Badań Organizmów Kwarantannowych, Inwazyjnych i Genetycznie Zmodyfikowanych.      

 
 

 

  Plant Molecular Cytogenetics in  Genomic and Postgenomic Era

Konferencja odbyła się w dniach 23-24 września 2014 w Katowicach i była organizowana przez Katedrę Anatomii i Cytologii Roślin Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ we współpracy z Komitetem Cytobiologii PAN

 

W otwarciu konferencji uczestniczyli Prorektor UŚ dr hab. Mirosław Nakonieczny, Prof. dr hab. Iwona Szarejko - dziekan Wydziału Biologii
i Ochrony Środowiska UŚ, Prof. dr hab. Robert Hasterok – kierownik Katedry Anatomii i Cytologii Roślin, Prof. dr hab. Jolanta Małuszyńska – były kierownik tejże Katedry (1992-2010) i Prof. dr hab. Elżbieta Wyroba – Przewodnicząca Komitetu Cytobiologii PAN.

 

W konferencji uczestniczyło 160 osób (w tym bardzo wielu młodych naukowców) reprezentujących 47 instytucji z 15 krajów (Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Niemcy, Węgry, Islandia, Włochy, Holandia, Polska, Rosja, Hiszpania, Turcja, Wielka Brytania, Urugwaj). W czasie konferencji zaprezentowano 16 wykładów oraz 78 posterów.

 

Wykładowcami byli poniżsi wybitni naukowcy (h-index sięgający 41) pochodzący z 7 krajów, prowadzący badania nad zagadnieniami związanymi z tematyką konferencji:

 

Dieter Schweizer (University of Vienna, Austria)

Endosperm cytology: a neglected field in epigenetics research

 

J.S. Pat Heslop-Harrison (University of Leicester, UK)

Chromosomes, crops and superdomestication

 

Hans de Jong (Wageningen University and Research Centre, the Netherlands)      

Plant Genetics in the Era of Modern Genomics

 

Ingo Schubert (Leibnitz Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben, Germany)

Double-strand break repair – linking the molecular with the microscopic level

 

Andreas Houben (Leibnitz Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben, Germany)

Centromere biology meets plant breeding

 

Paul Fransz (University of Amsterdam, the Netherlands)

Genetic and phylogenetic consequences of a unique paracentric inversion in Arabidopsis

 

Hanna Weiss-Schneeweiss (University of Vienna, Austria)

More than meets the eye: numerical convergence, multiple cycles of hybridization, and contrasting evolutionary trajectories in polyploids of the Prospero autumnale complex

 

Elwira Sliwinska (University of Technology and Life Sciences, Bydgoszcz, Poland)

Exploring plant genome by flow cytometry

        

Glyn Jenkins (Aberystwyth University, UK)

‘Optimising’ the germplasm of barley by manipulating recombination

 

Martin Lysak (Masaryk University, Czech Republic)

More than the cabbage: chromosome and genome evolution in crucifers

 

Kesara Anamthawat-Jonsson (University of Iceland, Reykjavík)

Hybridization, introgression and phylogeography of Icelandic birch

 

Barbara Naganowska (Institute of Plant Genetics, Polish Academy of Sciences, Poznan, Poland)

Cytomolecular analyses in the genus Lupinus

 

Wojciech Plader (Warsaw University of Life Sciences, Poland)

Cucumber genomes and chromosome polymorphism within the genus Cucumis

 

Robert Hasterok (University of Silesia in Katowice, Poland)

Brachypodium - a model genus to study grass genome organisation at the cytomolecular level

 

Neil Jones (Aberystwyth University, UK)

B chromosomes in plants: quo vadis

 

Elzbieta Kuta (Jagiellonian University, Cracow, Poland)

Holocentric chromosomes in monocotyledonous genus LuzulaD.C. (Juncaceae) – from chromosome number to molecular structure

 

Trude Schwarzacher (University of Leicester, UK)

Repetitive DNA in plant genomes

 

 

 

Sala konferencyjna Sala konferencyjna
Zdjęcie grupowe uczestników konferencji  

 

Wspaniale ilustrowane wykłady spotkały się z ożywioną dyskusją, którą następnie kontynuowano w trakcie sesji posterowej.

 

 

W trakcie wystąpień podkreślano zasługi Prof. dr hab. J. Małuszyńskiej, autorki publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych oraz podręczników, która wprowadziła i rozwinęła w Polsce nowoczesne badania struktury oraz funkcji genomu roślinnego. Wspierając współpracę międzynarodową i kształcenie kadr, organizowała kursy z zakresu cytogenetyki molekularnej oraz wykorzystania testów roślinnych w ocenie genotoksyczności czynników środowiskowych. Pod Jej kierunkiem wypromowano 12 doktorów oraz >100 magistrantów w UŚ, a wielu naukowców z różnych ośrodków z kraju i zagranicy odbyło swe staże w Katedrze Anatomii i Cytologii Roślin.

 

Uczestnicy konferencji uznali, że świetnie spełniła ona swój cel: przedyskutowano najnowsze osiągnięcia i perspektywy badań w dziedzinie cytogenetyki molekularnej roślin oraz jej zastosowań w związku z postępującym sekwencjonowaniem genomów roślinnych.

 

Dodatkowe informacje dotyczące konferencji oraz książka abstraktów dostępne są na stronie: www.pmc.us.edu.pl. Fotografie ze strony: http://www.us.edu.pl.

 

 

 MINI-SYMPOZJUM 
„NEW ASPECTS OF SIGNALING PATHWAYS FROM CILIA TO NUCLEUS”
 
W dniu 22 września 2014 odbyło się mini-sympozjum zorganizowane przez Komitet Cytobiologii PAN i Zakład Biologii Komórki Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego. 
Otwierając to spotkanie naukowe Prof. E. Wyroba zwróciła uwagę na długotrwałą współpracę z dwoma znakomitymi gośćmi: Profesorem Peter Satir oraz Profesor Birgit H. Satir 
z Albert Einstein College of Medicine w Nowym Jorku. Począwszy od 1968 do 2006, uczestniczyli Oni w konferencjach i sympozjach odbywających się w Polsce organizowanych 
przez Instytut Nenckiego i / lub nasz Komitet. 
 
Profesor Peter Satir wygłosił wykład pt.:
" UNEXPECTED RELATIONSHIPS BETWEEN CILIA AND HUMAN HEALTH "
 
Po wykładzie Prof. L. Kuźnicki (były prezes PAN i współzałożyciel Komitetu) i Prof. W. Korohoda (Honorowy Przewodniczący Komitetu) z Prof. E. Wyrobą pogratulowali Prof. P. Satir 
otrzymania Medalu E.B. Wilsona ‘Giants of the Cytoskeleton’ 2014  i wręczyli Mu poniższy list gratulacyjny.


 
Następnie Prof. E. Wyroba przedstawiła na slajdach osiągnięcia naukowe i redakcyjne Prof. Birgit H. Satir.
 
Wykład Profesor Birgit H. Satir miał tytuł:
 
"IMPLICATIONS OF CILIARY AND NUCLEAR LOCALIZATION OF A SIGNALING SCAFFOLD PROTEIN: PARAFUSIN"
 
Oba wykłady wzbudziły ożywioną dyskusję, która była kontynuowana w trakcie indywidualnego spotkania Prof P. Satir z jednym z naukowców.
 
 
Wykład Prof. P. Satir  
Prof. P. Satir otrzymuje list gratulacyjny od Profesorów W. Korohody,
L. Kuźnickiego i E. Wyroby		 Wykład Prof. B. H. Satir Dyskusja


Zdjęcia: S. Suski

22 maja 2014 r. odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W pierwszej, otwartej jego części w ramach cyklu: Przedstawiamy 'MŁODE pokolenie w naszym Komitecie' wykład wygłosiła:

 

Dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska, członkini Akademii Młodych Uczonych PAN (Zakład Wirusologii i Bakteriologii, Instytut Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu)

 

Genetic determinants of variability of Pepino mosaic virus - dangerous pathogen of tomato

 

W ponad półgodzinnej ciekawej dyskusji po wykładzie głos zabrali: dr hab. D. Smoliński, dr hab. W. Miltyk oraz profesorowie: A. K. Tarkowski, L. Wojtczak, M. Miączyńska, M. Żmijewski, M. Jakóbisiak i E. Wyroba.

 

Część zamknięta posiedzenia odbyła się według następującego porządku:

 

1. Przyjęto stanowisko (tu plik pdf) Komitetu dotyczące statusu organizacji zajmujących się akredytacją wyższych uczelni w Polsce - referował je dr hab. Michał Żmijewski, prof. nadzw. GUMed. Uwzględniono w nim wszystkie uwagi zgłoszone przez członków Komitetu.

 

 

2. ‘Horyzont 2020’ - informacje z sesji Wydziału II PAN (10.IV. 2014)

 

Prof. E. Wyroba zreferowała je w kontekście zwiększenia poziomu sukcesu polskich naukowców korzystając z przeźroczy/notatek z tej sesji. Następnie zwróciła się do Prof. J. Kuźnickiego – Dyrektora Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, by poinformował zebranych o podjętych tam działaniach sprzyjających sukcesom w pozyskiwaniu grantów. Omówił On funkcjonowanie specjalnego biura powołanego wyłącznie na potrzeby obsługi grantów zagranicznych.

 

3. Nowelizacja ustaw o:

Przewodnicząca Komitetu przedstawiła na 9 przeźroczach wybrane elementy ustaw, które budzą pewne zastrzeżenia bądź wątpliwości, m. in. dotyczące tzw. Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej, tworzenia Projektu Krajowego Programu Badań czy profilu kształcenia i komercjalizacji badań.

    Oto jeden z pokazanych przykładów „stylu” w jakim te akty prawne są pisane:

 

Profil kształcenia – profil praktyczny lub profil ogólnoakademicki;

b) po pkt 18e dodaje się pkt 18ea i 18eb w brzmieniu:

„18ea) profil praktyczny – moduły zajęć służące w przeważającym stopniu zdobywaniu przez studenta umiejętności praktycznych, w których ponad połowa programu kształcenia obejmuje zajęcia praktyczne kształtujące kompetencje społeczne i umiejętności praktyczne ...”

 

Po dyskusji, w której udział wzięli prof. M. Żmijewski, prof. A. K. Tarkowski oraz prof. E. Wyroba zdecydowano o przygotowaniu pisma, w którym Komitet wyrazi swoją opinię odnośnie w/w ustaw.

 

2. Sukces Komitetu Cytobiologii w rankingu Wydziału II PAN - referowała Pani Prof. Elżbieta Wyroba

 

Przewodnicząca powiadomiła członków o wielkim sukcesie naszego Komitetu, który zajął II miejsce wśród 26 ocenianych funkcjonujących w ramach Wydziału II PAN. Złożyła też serdeczne podziękowania tym członkom Komitetu, których ogromne zaangażowanie w różne formy jego działalności przyczyniło się do tego sukcesu. 

 

3. Upowszechnianie nauki w 2014 roku – referował prof. P. Dzięgiel
 

wymieniając inicjatywy dotyczące upowszechniania nauki na Dolnym Śląsku – m.in. Sympozjum Inżynierii Biomedycznej, 48. Sympozjum Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików oraz tworzenie multimedialnego atlasu tkanek ludzkich z wykorzystaniem mikroskopii świetlnej i elektronowej.

 

4. Plany konferencyjne

 

Przewodnicząca Komitetu poinformowała o przygotowaniach do konferencji pt. „Plant molecular cytogenetics in genomic and postgenomic era”, której głównym organizatorem jest Prof. R. Hasterok, wyrażając ubolewanie nad problemami związanymi z finansowaniem tej konferencji przez PAN.

 

Prof. B. Machaliński potwierdził, że w 2015 roku będzie organizowana kolejna edycja konferencji pt. “Postępy w Hematologii, Onkologii i Terapii Komórkowej” w Szczecinie.

 

5. Wolne głosy i wnioski

 

Po wyczerpaniu porządku obrad, odbyło się zebranie prezydium Komitetu.

 

 

Dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska

 

Dyskusja po wykładzie

 

 

 

 

20 listopada 2013 r. odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W ramach cyklu  przedstawiamy  MŁODE  pokolenie  naukowców wykłady wygłosiły:

 

Dr Anna Kasprowicz-Maluśki

Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

„Życie pod presją - adaptacja komórek roślinnych do zmiennych warunków środowiska"

 

Dr hab. Monika Ołdak

Katedra i Zakład Histologii i Embriologii, Centrum Biostruktury, WUM

"Molekularne mechanizmy interakcji onkogennego wirusa brodawczaka ludzkiego HPV8 z komórkami gospodarza"

 

W ożywionej dyskusji po wykładach głos zabrali: profesorowie: Z. Madeja, L. Kuźnicki, J. M. Rędowicz, S. Moskalewski, L. Wojtczak, J. Witkowski, P. Wojtaszek, E. Wyroba i M. Żmijewski.

 

Część zamknięta posiedzenia odbyła się według następującego porządku:

 

1. Rozporządzenia MNiSW dyskryminujące nauki biologiczno-medyczne - przedstawił prof. dr hab. P. Wojtaszek - Prodziekan ds. nauki i współpracy międzynarodowej, Wydział Biologii UAM.  

        

Nowe rozporządzenie MNiSW (z 15.01.2013r.) w sprawie ‘nagród za wybitne osiągnięcia naukowe oraz za osiągnięcia w opiece naukowej i dydaktycznej’ pomija osiągnięcia w dziedzinie nauk biologiczno-medycznych i rolniczych, a poprzednie interwencje nie dały rezultatu. Po dyskusji, w której udział wzięli profesorowie: L. Kuźnicki, S. Moskalewski, J. Moraczewski i E. Wyroba postanowiono wystąpić w tej sprawie z pismem do nowopowołanej Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

 

2. Status komisji akredytacyjnych w świetle obowiązujących przepisów - referował prof. nadzw. GUMed Michał Żmijewski, Prodziekan Wydziału Lekarskiego.

 

M. Żmijewski przypomniał, że w Polsce działają równolegle trzy komisje akredytacyjne: Polska Komisja Akredytacyjna, Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna i Komisja Akredytacyjna Akademickich Uczelni Medycznych.

Prof. P. Wojtaszek przypomniał tez o Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych.

    Istnienie kilku komisji znacznie utrudnia prace uczelni i dlatego M. Żmijewski zaproponował zajęcie stanowiska w sprawie ujednolicenia systemu akredytacji.

Ożywioną dyskusję -  w której głos zabrali profesorowie: S. Moskalewski, J. Moraczewski, P. Wojtaszek, B. Machaliński i E. Wyroba -  postanowiono kontynuować drogą mailową w celu wypracowania wspólnego stanowiska.

 

3. Czy potrzebny jest Główny Doradca ds. Naukowych w Polsce? – Prof. E. Wyroba zreferowała dwugłos dotyczący propozycji („Panorama PAN” nr 9. i 10.) utworzenia stanowiska doradcy ds. nauki w związku z wizytą w Polsce Prof. Anne Glover, która pełni taką funkcję w Komisji Europejskiej.

 

4. Plan działania Komitetu

E. Wyroba poinformowała o złożonym wniosku na konferencę pt.: „Plant molecular cytogenetics in genomic and postgenomic era”. 

 
Propozycję konferencji na rok 2015 w dziedzinie onkologii, hematologii i terapii komórkowej przedstawił prof. dr hab. n. med. B. Machaliński, Kierownik Zakładu Patologii Ogólnej PAM.

Przewodnicząca zaapelowała do członków Komitetu o zgłaszanie propozycji i podjęcie działań mających na celu upowszechnianie nauki w 2014.

Po części zamkniętej posiedzenia odbyło się zebranie prezydium Komitetu.     

 

Dr Anna Kasprowicz-Maluśki

Dr hab. Monika Ołdak

                      

Zdjęcia: S.Suski

 

 

W dniach 25-26 października 2013 roku na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się konferencja pt.


"Mammalian Embryology Conference  - Celebrating Pioneering Work of Professor  Andrzej K. Tarkowski"


zorganizowana z okazji Jubileuszu 80-lecia urodzin Profesora Andrzeja  K. Tarkowskiego – pioniera tej dziedziny badań na świecie.

 

Współorganizatorem konferencji był Komitet Cytobiologii PAN.

 

Podczas uroczystości otwarcia konferencji został odczytany list gratulacyjny od Minister Edukacji i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbary Kudryckiej.

 

W trakcie spotkania światowej sławy naukowcy zaprezentowali najnowsze osiągnięcia z zakresu biologii rozwoju ssaków. Każdy z prelegentów nawiązał do pionierskich doświadczeń prof. Tarkowskiego, wykazując znaczenie Jego prac dla rozwoju nauk związanych z reprodukcją, klonowaniem czy komórkami macierzystymi.

 

W Konferencji wzięło udział 150 uczestników z Polski oraz 26 z zagranicy: Czech, Australii, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Singapuru, Ukrainy, Kanady, Niemiec i Danii.

 

Podczas konferencji  referaty wygłosili:

 

Obszerne omówienie konferencji zostało opublikowane w: Int. J. Dev. Biol. 57:799-808 (2013) - plik pdf jest tu

 

Prof. A. Zięcik - Wiceprezes PAN składa gratulacje Jubilatowi

Prof. A. Jerzmanowski, Prof. J. Duszyński, Prof. M. Żylicz i Prof. S. Malepszy

 

Prof. J. Kawiak wręcza Jubilatowi list gratulacyjny od Komitetu

Profesor A. K. Tarkowski dziękuje za gratulacje

 

Sala obrad

 

W dniach 24-25 października 2013 roku w Instytucie Ochrony Roślin-Państwowym Instytucie Badawczym w Poznaniu odbyły się Warsztaty:

 

Diagnostyka wirusów RNA - techniki biologii molekularnej i mikroskopii elektronowej

 

Studenci i doktoranci z Uniwersytetu Przyrodniczego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu mieli możność wysłuchania 3 wykładów, samodzielnego przeprowadzania doświadczeń (np. real-time PCR, test biologiczny, przygotowanie preparatów do obserwacji w transmisyjnym mikroskopie elektronowym) oraz zwiedzili Centrum Badań Organizmów Kwarantannowych, Inwazyjnych i Genetycznie Zmodyfikowanych. Współorganizatorem warsztatów był Komitet Cytobiologii PAN.

        

Tematyka warsztatów jest niezwykle ważna – choroby wirusowe tego typu atakują również rośliny użytkowe powodując ogromne straty. Brak jest specjalistów w dziedzinie ich diagnostyki i jako pierwsi w Polsce podjęliśmy inicjatywę kształcenia młodej kadry naukowej w tym zakresie.

 

Wymiernym efektem organizowania tego typu warsztatów jest zainteresowanie studentów realizacją prac dyplomowych (inż., mgr) z tematyki badawczej Instytutu Ochrony Roślin-PIB, w tym roku chęć taką wyraziły 4 osoby. Główną organizatorką warsztatów była Dr Beata Hasiów-Jaroszewska - członek Komitetu Cytobiologii PAN i Komitetu Ochrony Roślin PAN oraz Akademii Młodych Uczonych PAN. 

 

 

 

 

 

 

Na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w dniach 22-24 marca 2013 odbyło się III Kopernikańskie Sympozjum Studentów Nauk Przyrodniczych. Głównym organizatorem sympozjum były koła naukowe Biotechnologii, Biologii, Geografii, Biologii Komórki, Chemii oraz Koło fizyki SPIE Toruń, a współorganizatorem Komitet Cytobiologii PAN.

           

    Wykład inauguracyjny pt. 'Terapia genowa: nadzieje i zgrożenia' wygłosił Prof. dr hab. med. Marek Jakóbisiak - członek Prezydium naszego Komitetu, twórca, a następnie wieloletni Kierownik Zakładu Immunologii w Centrum Biostruktury Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W Sympozjum uczestniczyło 255 osób w tym 79 z UMK.

 

 

Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego-Marlena Kozłowska (druga od prawej)

Prof. M. Jakóbisiak

Audytorium

Sesja posterowa

 

 

 

19 lutego 2013 r. odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN.

 

W ramach nowego cyklu Przedstawiamy MŁODE pokolenie w naszym Komitecie wykłady wygłosili:

 

Dr hab. inż. Izabela Szczerbal, członkini Akademii Młodych Uczonych PAN (Katedra Hodowli i Biologii Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu)

 

"Rola architektury jadra interfazowego w regulacji transkrypcji genow"

 

Dr hab. W. Miltyk (Kierownik Samodzielnej Pracowni Analizy Leków Uniwersytet Medyczny w Białymstoku)

 

"Nowe strategie w  farmakoterapii zaburzeń metabolizmu kolagenu"

 

W ożywionej dyskusji wykładach głos zabrali: profesorowie: S. Moskalewski, J.M. Rędowicz, M. Zabel, R. Hasterok, L. Kuźnicki, E. Wyroba i mgr M. Młącki.

Prof. S. Moskalewski zwrócił uwagę na fakt, że polscy naukowcy już w roku 1965 opisali zmiany w architekturze jądra (Kowarzyk H, Steinhaus H, Szymaniec S. Arrangement of chromosomes in human cells. I. Associations in metaphase figures. Bull Acad Pol Sci Biol. 321-6). Skan tej publikacji jest tutaj

Część zamknięta posiedzenia, w której uczestniczyły 33 osoby odbyła się według następującego porządku:

 
1. Opiniowanie i tajne głosowanie kandydatury prof. dr hab. Bożeny Kamińskiej-Kaczmarek na członka korespondenta PAN.

 

Prof. E. Wyroba przedstawiła serię przeźroczy dokumentujących dorobek Kandydatki i recenzję przygotowaną na prośbę Komitetu przez  prof. dr hab. Włodzimierza Krzyżosiaka, członka korespondenta PAN i laureata Nagrody FNP w 2009 roku. Tajne głosowanie nadzorowane przez Komisję Skrutacyjną w składzie: przewodnicząca - prof. dr hab. E. Sikora; członkowie: Profesorowie: M. A. Ciemierych-Litwinienko, A. Filipek i M. Zabel wskazało, że członkowie Komitetu w pełni poparli kandydaturę prof. dr hab. B. Kamińskiej-Kaczmarek, która otrzymała 96.87% głosów.

 

 

2. Nowe rozporządzenie MNiSW (z 15.01.2013r.) w sprawie ‘nagród za wybitne osiągnięcia naukowe oraz za osiągnięcia w opiece naukowej i dydaktycznej’ zreferował prof. dr hab. P. Wojtaszek - Prodziekan ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Wydziału Biologii UAM, wskazując na dyskryminujący jego charakter (m.in. niedocenienie osiągnięć w dziedzinie nauk biologiczno-medycznych i rolniczych) oraz informując o podjętych już działaniach. Profesor Jacek Kuźnicki, członek Komitetu Polityki Naukowej zaproponował poruszenie tej sprawy na zebraniu tego gremium, co przyjęto z satysfakcją.

 

3. Kategoryzacja jednostek naukowych zreferowana została pokrótce przez prof. dr hab. M. Zabla – Przewodniczącego Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych. W dyskusji zabrał głos prof. dr hab. W. W. Jędrzejczak podkreślając problem niewystarczających środków finansowych na badania naukowe oraz istotnych różnic między polskimi i amerykańskimi uniwersytetami – w związku z  ich porównaniami stale używanymi w rożnych rankingach.

 

4. Płace w nauce – projekt  skorygowanej rezolucji w sprawie zarobków pracowników naukowych zreferowała Wiceprzewodnicząca Komitetu prof. dr hab. M. Czyż.

5. Plany działania Komitetu: przygotowania do konferencji w 2013 roku przedstawiła prof. dr hab. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko, a na rok 2014  – referował prof. dr hab. R. Hasterok.

 

6. Informacje z 122 sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 13 grudnia 2012 przekazała prof. E. Wyroba.


7. Sprawy bieżące i wolne wnioski:

Prof. E. Wyroba pogratulowała Prof. dr hab. P. Wojtaszkowi i Jego współpracownikom  Nagrody  Zespołowej MNiSW za: redakcję i współ autorstwo książki „Mechanical Integration of Plant Cells and Plants”, opublikowanej  w 2011 r. w serii „Signaling and Communication in Plants” przez wydawnictwo Springer i przypomniała o inicjatywie Komitetu mającej na celu podjęcia działań upowszechniających naukę w tym warsztatów dla młodych pracowników nauki

 

A. Jankowska, E. Wyroba

 

 

Dr hab. inż. Izabela Szczerbal

Prof. S. Moskalewski - dyskusja

Dr hab. Wojciech Miltyk

 

 

 

Foto: S. Suski

 

 

Dnia 1 grudnia 2012 w Instytucie Nenckiego odbyła się konferencja "BIOLOGIA KOMÓRKI W MINIONYM PÓŁWIECZU" zorganizowana z okazji 40-lecia istnienia Komitet Cytobiologii PAN. W konferencji uczestniczyło 151 osób.

 

 

 

Materiały konferencyjne zawierające streszczenia wykładów i informacje o prelegentach – plik pdf

 

    Konferencję otworzyła Elżbieta Wyroba witając wszystkich zebranych - w tym prof. dr hab. A. Szewczyka, Dyrektora Naczelnego Instytutu Nenckiego i przedstawiła zebranym obu współzałożycieli  Komitetu – członków rzeczywistych PAN: Profesora  Lecha Wojtczaka i  Profesora  Leszka Kuźnickiego. Pokazała też serię przeźroczy o działalności Komitetu i czołowych jego postaciach dziękując za wieloletnią owocną współpracę, a uczestnicy Konferencji nagrodzili brawami obecnych na sali nestorów.

   

    Następnie zaproszeni naukowcy, kolejno przedstawiani przez E. Wyrobę, prezentowali bogato ilustrowane wykłady. Byli to biolodzy różnych specjalności i lekarze - w tym Polacy pracujący w Anglii i USA, wykształceni w naszym kraju i odnoszący sukcesy naukowe. Program konferencji obejmował teoretyczne i kliniczne aspekty najważniejszych odkryć biologicznych XX wieku, głównie o ważnym znaczeniu genetycznym, immunologicznym i metabolicznym, w tym najbardziej nowatorskie terapie celowane umożliwiające dobranie sposobu leczenia po zsekwencjonowaniu genomu pacjenta.

   

    Po każdym wykładzie odbywała się ożywiona dyskusja kontynuowana w kuluarach, a konferencja miała niezwykłą atmosferę wynikającą zarówno z więzi naukowych, jak i międzypokoleniowych. Konferencja udowodniła, że nasze przesłanie o przełamywanie barier między biologią i medycyną jest wyjątkowo owocne intelektualnie i naukowo – Komitet Cytobiologii od początku istnienia jest jedynym forum w Polsce, gdzie lekarze medycyny – w tym wybitni klinicyści – harmonijnie współpracują z biologami.

 

    Przełamaliśmy też inne bariery: typów komórek/tkanek oraz dyscyplin/dziedzin w obszarze nauk biologicznych, sięgając do osiągnięć biochemii, genetyki i teorii ewolucji organelli, co jest szczególnie istotne dla poszerzenia horyzontów młodej kadry naukowej  licznie obecnej na konferencji. Konferencja tak w opinii uczestników, jak i wykładowców uznana została za świetnie przygotowaną merytorycznie i organizacyjnie oraz umożliwiła wymianę informacji między naukowcami z różnych ośrodków naukowych, a także weryfikację zakresu stosowania różnych metod diagnostycznych, terapeutycznych i badawczych stosowanych w różnych laboratoriach.

 

 

Współzałożyciele Komitetu: Prof. L. Kuźnicki, prof. L. Wojtczak przedstawiani przez przewodniczącą Komitetu prof. E. Wyrobę

Od lewej: Założyciele Komitetu, prof. J. Witkowski,
prof. A. Szewczyk - Dyrektor Instytutu Nenckiego

Prof. W. Korohoda - Honorowy przewodniczący Komitetu

Prof. S. Przestalski - Honorowy członek Komitetu

 

Prof. A. Tarkowski

Prof. J. Kawiak

Sala obrad - w dyskusji głos zabiera prof. A. Obuchowicz

 

 

W dniach 27-28 września 2012 w Instytucie Ochrony Roślin-Państwowym Instytucie Badawczym  w Poznaniu odbyły się Warsztaty naukowe "Świat wirusów RNA", w których uczestniczyli studenci Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

    Warsztaty zostały zorganizowane we współpracy z Komitetem Cytobiologii PAN i Komitetem Ochrony Roślin PAN. Podczas zajęć studenci mieli możliwość samodzielnego przeprowadzania doświadczeń w laboratorium i szklarni (izolacja całkowitego RNA, RT-PCR, rozdział elektroforetyczny, zainfekowanie roślin testowych). Przeprowadzili też obserwacje w transmisyjnym mikroskopie elektronowym oraz mieli możliwość zapoznania się z działaniem mikroskopu skaningowego. Orgnizatorką Warsztatów była Dr Beata Hasiów-Jaroszewska – członek Komitetu Cytobiologii PAN i Komitetu Ochrony Roślin PAN oraz Akademii Młodych Uczonych.

 

Uczestnicy Warsztatów - pierwsza z lewej na zdjęciu grupowym Dr Beata Hasiów-Jaroszewska

 

 

27 czerwca 2012 r. odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. Licznie przybyłych słuchaczy i gości w tym Prezesa FNP prof. M. Żylicza, powitała przewodnicząca Komitetu prof. E. Wyroba i przedstawiła sylwetkę naukową laureata Nagrody FNP 2011 w dziedzinie nauk biologiczno-medycznych prof. dr hab. Jana Potempy (Zakład Mikrobiologii Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ oraz Center of Oral Health and Systemic Diseases, University of Louisville Dental School, Louisville, USA).

    Laureat wygłosił wykład pt. „Proteases of periodontal pathogens as a weapon of choice in intelligent Guerilla warfare against host immune system”, po którym w ożywionej dyskusji prowadzonej w języku angielskim głos zabrali profesorowie: Bożena Kamińska, Maciej Żylicz, Jacek Witkowski i E. Wyroba.

    Po zakończeniu dyskusji odbyła się część zamknięta posiedzenia według następującego porządku:

1 A. Przedstawienie informacji z Uroczystej Sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN z okazji 60-lecia Polskiej Akademii Nauk w dniu 24.05.2012 przez prof. Leszka Kuźnickiego i prof. Elżbietę Wyrobę, która zreferowała kolejno wystąpienia: prof. Andrzej Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce o zakończeniu prac nad projektem Kodeksu etyki pracownika naukowego oraz  przewodniczących Rad NCN i NCBiR. Przedstawiła też komentarz do danych dotyczących wydatków ze środków publicznych na b+r, które wymieniono na tej sesji.

1 B. Informacje z sesji Wydziału II PAN (17-19.05.2012) przedstawiła E. Wyroba i m.in. korzystając z przeźroczy udostępnionych przez Wiceprezesa PAN prof. R. Góreckiego omówiła:

2. Propozycja zmian wynagrodzeń pracowników placówek naukowych i naukowo-dydaktycznych, które sprzyjałby budowaniu innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy i uwzględniały przewidywane zmiany demograficzne.

    Prof. Małgorzata Czyż - Wiceprzewodnicząca Komitetu przedstawiła dane z raportu końcowego Komisji Europejskiej opublikowanego w 2007 roku, z którego wynika, że uposażenia polskich naukowców, z uwzględnieniem siły nabywczej pieniądza, znajdowały się na pozycjach 27-29 (w zależności od stażu pracy) wśród uposażeń naukowców z 33 państw Unii i Krajów Stowarzyszonych. Kilkukrotnie wyższe płace w rozwiniętych państwach Unii, np. w Austrii stanowią 280% przeciętnego wynagrodzenia naukowca w Polsce (w jednostkach uwzględniających siłę nabywczą pieniądza). Z państw byłego „bloku wschodniego”, w Republice Czeskiej i Słowenii przeciętne wynagrodzenie w nauce stanowiło ponad 170%, na Litwie – 137%, w Chorwacji i na Węgrzech – ok. 127% przeciętnego wynagrodzenia polskiego naukowca.

    Następnie prof. M. Czyż odczytała projekt listu intencyjnego z apelem do władz ustawodawczych o intensyfikację prac analitycznych i legislacyjnych, które zapewniłyby odpowiednią strukturę zawodową społeczeństwa w zakresie specjalizacji i poziomu wykształcenia. Ważnym elementem tych działań powinno być wprowadzenie zmian w uposażeniach pracowników nauki. Projekt listu został rozesłany członkom Komitetu.   

3. Sprawy bieżące:

Z informacji uzyskanych przez prof. E. Wyrobę wynika, że projekt zmian (z 9.03.2102) w ustawie dotyczącej GMO nie wpłynął do Sejmu, będzie ustawa o paszach z GMO. E. Wyroba przesłała do odpowiednich resortów informacje o kontrowersjach dotyczących tzw. niezależnych ekspertów - przeciwników GMO.

 

4. Prawo o zamówieniach publicznych a praca naukowa.

    Problem ten zreferował prof. Jacek Witkowski - Wiceprzewodniczący Komitetu, przypominając, że obowiązujące przepisy poważnie utrudniają terminową realizację badań, niejednokrotnie zmuszając naukowców do przeprowadzania długotrwałych i uciążliwych procedur przetargowych. Komitet postanowił złożyć wniosek o wyłączenie z ustawy ‘Prawo o Zamówieniach Publicznych’ zakupów artykułów (aparatury, odczynników itp.) niezbędnych do realizacji badań naukowych. Tym samym poparto wcześniejszą uchwałę Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich w tej sprawie. Przyjęta rezolucja jest na naszej stronie (w zakładce REZOLUCJE/PETYCJE).

 

5. Wstępny plan dotyczący konferencji i działań upowszechniających naukę na rok 2013 – E. Wyroba przypomniała członkom Komitetu o konieczności składania wniosków o dofinansowanie we wrześniu 2012.

 

E. Wyroba, A. Jankowska

 

sala wykładowa

 

Zdjęcie: A. Mirgos

 

8 marca 2012 r. odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej  dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos, kierownik Samodzielnej Pracowni Hematoonkologii Doświadczalnej na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie wygłosił wykład pt. „Immunoterapia peptydowa – model doświadczalny czy przyszła opcja terapeutyczna w rozrostowych chorobach układu limfatycznego?” Wykład wywołał ożywioną 30-minutową dyskusję, w której głos zabrali Profesorowie: Marek Jakóbisiak, Bożena Kamińska, Jacek Witkowski, Jerzy Kawiak  i Bogusław Machaliński.

    Część zamknięta posiedzenia, którą Przewodnicząca Komitetu prof. Elżbieta Wyroba rozpoczęła wręczeniem powołań nowym członkom Komitetu wybranym 10 stycznia 2012 z grona specjalistów przebiegała wg poniższego porządku:

 

1. Uchwalenie regulaminu Komitetu uwzględniającego nową ustawę o PAN/statut PAN

2. Czy grozi zapaść edukacyjna w dziedzinie nauk przyrodniczych?

   

    Prof. E. Wyroba przedstawiła na przeźroczach:

3. Projekt rezolucji dotyczący powyższej reformy programowej MEN - przedstawiony przez prof. E. Wyrobę - po bardzo ożywionej dyskusji, kilku poprawkach i tajnym pozytywnym głosowaniu został przyjęty (w zakładce REZOLUCJE/PETYCJE)

4. Plan działań Komitetu w upowszechnianiu nauki

5. Sprawy bieżące i wolne wnioski

 A. Jankowska, E. Wyroba

 

dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos

sala obrad

 

Zdjęcia: A. Mirgos

 

 

Pierwsze posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN w kadencji 2011-2014

 

    10 stycznia 2012 roku w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN nowej kadencji zwołane przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN. W posiedzeniu wzięło udział 36 osób spośród 37 nowowybranych. Posiedzenie otworzył prof. dr hab. Stefan Malepszy, Przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN, który powitał zebranych, przedstawił wyniki wyborów do Komitetu i wręczył powołania członkom wybranym w głosowaniu tajnym oraz członkom PAN. Następnie wybrano Komisję Skrutacyjną w składzie: dr hab. Piotr Dzięgiel, prof. AM, prof. dr hab. Zbigniew Madeja, prof. dr hab. Janusz Maszewski – przewodniczący komisji, dr hab. Michał Nowicki oraz prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek. W głosowaniu tajnym na Przewodniczącego Komitetu została wybrana prof. dr hab. Elżbieta Wyroba, której kandydatura została wcześniej zgłoszona przez prof. dr hab. Leszka Kuźnickiego – współzałożyciela Komitetu w roku 1972.

           

    Prof. dr hab. Elżbieta Wyroba podziękowała zebranym za zaufanie, zwracając się jednocześnie z apelem o zmianę terminu oceny komitetów: kadencja jest skrócona, więc ocena w 2013 roku może nie w pełni odzwierciedlać aktywność Komitetu. Następnie E. Wyroba przedstawiła kandydatury dwunastu specjalistów prezentując na przeźroczach specjalizację naukową, afiliację, daty urodzenia oraz 5 publikacji z ostatnich lat. Kandydatury te wyłaniane były spośród osób zgłoszonych przez członków Komitetu oraz spośród kandydatów do AMU i zatwierdzone przez prezydium ubiegłej kadencji. W tajnym głosowaniu wybrano 10 osób, a w następnym tajnym głosowaniu zostali wybrani następujący Zastępcy przewodniczącej Komitetu: prof. dr hab. Małgorzata Czyż, prof. dr hab. Stanisław Moskalewski i prof. dr hab. Jacek Witkowski oraz członkowie Prezydium:  prof. dr hab. Marek Jakóbisiak i prof. dr hab. Zbigniew Madeja i Sekretarz – dr hab. Anna Jankowska, prof. UM. W skład Komisji Wyborczej w głosowaniu tajnym wybrano: przewodniczącą – prof. dr hab. Ewę Sikorę i członków (w kolejności alfabetycznej): dr hab. Annę Ciemierych-Litwinienko - prof. UW, dr hab. Piotra Dzięgiela - prof. AM, prof. dr hab. Annę Filipek, prof. dr hab. Janusza Maszewskiego i prof. dr hab. Macieja Zabla.

           

    Po zakończeniu wyborów E. Wyroba przedstawiła na przeźroczach kilka istotnych informacji o sukcesie członków Komitetu, którzy znaleźli się w decyzyjnych gremiach naukowych naszego kraju. Następnie:

 

    Profesor E. Wyroba z satysfakcją poinformowała, że kilkuletnie działania Komitetu w sprawie utworzenia cyfrowej bazy wysokocennej aparatury badawczej uwieńczone zostały sukcesem: w odpowiedzi na kolejną rezolucję Komitetu z dnia 24 listopada 2011 r. MNiSW w dniu 8 grudnia 2011 poinformowało, że powstanie ona na przełomie 2102/2013 roku (w/w pisma w zakładce Rezolucje). Przewodnicząca przedstawiła też na przeźroczach fragmenty opracowania prof. Leszka Kuźnickiego i Edwarda Chlebusia "Polska w perspektywie 2050", dotyczące krytycznych zagrożeń dla Polski – wśród których nauka i oświata zajmują kluczowe miejsca. 

           

    Następnie głos w dyskusji zabrała prof. dr hab. B. Kamińska, która zasugerowała, by Komitet zajął się takimi sprawami jak systemy oceny i kategoryzacji jednostek naukowych, czy kryteria wyboru tematyki konkursów ‘KNOW’ oraz sposób wyłaniania recenzentów NCBiR. Przewodnicząca odpowiedziała, że:

1. Komitet przesłał swe uwagi dotyczące projektu kategoryzacji jednostek naukowych opracowane przez Prof. dr hab. J. Witkowskiego w wymaganym terminie do PAN, a ona sama poruszyła tę sprawę na sesji Wydziału II w dniu 14.XI. 2011 - brak jest informacji, jakie ostatecznie stanowisko przesłano do MNiSW.

2. Odnośnie zakresu ‘KNOW’ E. Wyroba przekazała, że konkurs ogłoszono 9 stycznia i informacje roześle mailem. Natomiast Prof. dr hab. M. Zabel - Przewodniczący Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych poinformował, że konkursy będą ogłaszane stopniowo dla poszczególnych dziedzin nauki.

3. Odnośnie działań NCBiR przewodnicząca przypomniała, że omawiała tę sprawę po pierwszym roku działania tego organu. 

 

    Prof. dr hab. Małgorzata Czyż zaproponowała, by Komitet zajął się także kwestią zbyt niskich zarobków pracowników nauki. E. Wyroba dziękując za sugestie zaproponowała zwrócenie się do stosownych organów decyzyjnych w celu wyjaśnienia wymienionych zagadnień i poprosiła członków Komitetu o przesłanie tematów do przyszłych posiedzeń. Zebranie zakończono zasygnalizowaniem planów działań na rok bieżący.

 

 

 

24 listopada odbyło się czwarte w 2011 roku zebranie prezydium Komitetu o następującym porządku:

 

1. Przyjęcie i podpisanie rezolucji dotyczącej utworzenia cyfrowej bazy wysokocennej aparatury badawczej.
2. Projekt rezolucji edukacyjnej
3. Istotne informacje z posiedzenia Wydziału II PAN (14.XI.2011)
4. Wyniki wyborów: 
               a. lista członków segregowana wg ośrodków naukowych/regionów/specjalności
               b. dwie strategie rekrutacji kandydatów na specjalistów do Komitetu
               c. omówienie 13 kandydatur – dane o wykształceniu, zatrudnieniu i publikacjach             
5. Wstępny projekt merytoryczno-finansowy konferencji Jubileuszowej przesłany do PAN. 
 

 

27 września 2011 odbyło się zebranie prezydium Komitetu, w trakcie którego:

 

1. Zaopiniowano wniosek o nagrodę Wydziału II PAN

2. Dyskutowano nad sposobami wyłaniania specjalistów w nowej kadencji

3. Omawiano propozycję ankiety dotyczącej zadań Komitetu

4. Dokonano wstępnych ustaleń  dotyczących tematyki Konferencji Jubileuszowej na 40-lecia Komitetu

 

 

WKRÓTCE JUBILEUSZ KOMITETU

 

W 2012 roku nasz Komitet świętować będzie 40-lecie istnienia. Na zebraniu prezydium 30 czerwca 2011 podjęto wstępne decyzje dotyczące konferencji Jubileuszowej planowanej na jesień 2012: przyjęto jednogłośnie propozycję Prof. L. Kuźnickiego – współtwórcy Komitetu, by tytuł konferencji brzmiał: „Biologia komórki w minonym półwieczu”, a jej tematyka obejmowała:

1. Najważniejsze dokonania w latach 1972-2012

2. Stan badań w Polsce

3. Zadania Komitetu Cytobiologii

 

Czekamy na propozycje i uwagi

 

Ponadto na zebraniu

· zapoznano się z wnioskiem o Nagrodę Wydziału II PAN i skierowanio go do zaopiniowania przez Prof. J. Kawiaka

· dyskutowano sprawę przyszłości komitetów naukowych na podstawie informacji ze Zgromadzenia Ogólnego PAN

· omawiano sprawę wyborów nowej kadencji i wystosowano w tej sprawie pisma do Wiceprezes PAN i Dziekana Wydziału II.

 

 

W dniach 14-15 kwietnia 2011 odbyła się w Szczecinie konferencja „POSTĘPY W HEMATOLOGII, ONKOLOGII i TERAPII KOMÓRKOWEJ” organizowana przez Zakład Patologii Ogólnej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie przy współudziale Zakładu Hematologii Molekularnej Uniwersytetu Medycznego w Greifswaldzie (Niemcy) oraz Komitetu Cytobiologii PAN. Program konferencji obejmował teoretyczne i kliniczne aspekty badań w obszarze nowoczesnej diagnostyki w hematologii i onkologii i uczestniczyło w niej 380 osób (4 prelegentów z zagranicy), w tym profesorowie, 50 studentów anglojęzycznych z zagranicy (głównie z Norwegii) oraz bardzo duża grupa doktorantów, studentów, lekarzy-rezydentów i biotechnologów z wielu uczelni w Polsce.

 

Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego należą do grupy najbardziej różnorodnych schorzeń onkologicznych. W skomplikowanej diagnostyce tych chorób wykorzystuje się liczne metody z zakresu biologii molekularnej, immunogenetyki czy cytometrii przepływowej, a konferencja stanowiła świetne forum wymiany informacji. Wśród wykładowców znaleźli się wybitni specjaliści z Polski, Niemiec i Holandii.

Konferencję otworzył prof. dr hab. Bogusław Machaliński (Zakład Patologii Ogólnej PUM w Szczecinie) – główny organizator, członek Komitetu Cytobiologii PAN. W pierwszym dniu konferencji zaprezentowano 15 interesujących wykładów w postaci świetnie ilustrowanych prezentacji multimedialnych. Prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak (Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych, WUM; członek Komitetu Cytobiologii PAN) omówił wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych, zwracając uwagę na pionierskie strategie terapeutyczne z użyciem komórek macierzystych krwiotworzenia. Przedstawił też wyniki badań swego zespołu:  nowatorskiego leczenia cukrzycy typu 1 z zastosowaniem wczesnej immunoablacji i następczej autotransplantacji komórek krwiotwórczych, które został opublikowane w Bone Marrow Transplantation w roku 2011.  Prof. Dr. Gerard Wagemaker (Erasmus University, Rotterdam) zaprezentował nowatorskie zastosowania autotransplantacji zmodyfikowanych genetycznie komórek macierzystych krwiotworzenia w terapii rzadkich, wrodzonych schorzeń spichrzeniowych. Przedstawił wyniki badań swojej grupy w leczeniu m.in. pacjentów z chorobą Pompego.

Prof. dr hab. Jacek Roliński (Zakład Immunologii Klinicznej, UM w Lublinie) omawiał immunoterapię chorób nowotworowych ze szczególnym uwzględnieniem roli komórek dendrytycznych w tym procesie. Prelegent poruszył wiele interesujących aspektów zastosowania szczepionek antynowotworowych.

Prof. dr. Christian A. Schmidt (Zakład Hematologii Molekularnej, Uniwersytet Medyczny w Greifswaldzie) przedstawił aspekty zespołu Sézary’ego, rozsianej formy chłoniaka skóry wywodzącego się z komórek T: u wielu pacjentów zidentyfikowano delecję w genie przypuszczalnie odpowiedzialnym za supresję guza. Dodatkowo potwierdzono, że inhibicja tego genu aktywuje szlak NF-κB poprzez, który dochodzi do proliferacji normalnych limfocytów T.

Prof. dr. hab. Jan Lubiński (Zakład Genetyki i Patomorfologii, PUM w Szczecinie) omawiał zagadnienia chemioprewencji nowotworów. Wstępne badania z zakresu tej dynamicznie rozwijającej się dziedziny są zachęcające. Dieta z kontrolowaną ilością mikro-, makroelementów czy witamin już dziś jest atrakcyjną opcją w profilaktyce nowotworów.

Współczesne strategie identyfikacji genów związanych z powstaniem białaczek zaprezentował prof. nadzw. dr hab. Grzegorz Przybylski (Instytut Genetyki Człowieka PAN, Poznań). Białaczka rozwija się z pojedynczej komórki w wyniku akumulacji zmian genetycznych. Wiedza o konkretnych defektach genetycznych jest niezbędna, by zrozumieć mechanizm złośliwej transformacji, a w przyszłości powinna przełożyć się na lepszą diagnostykę i leczenie pacjentów.

Prof. dr Christoph Ritter (Zakład Farmakologii, Uniwersytet Medyczny w Greifswaldzie, Niemcy) poruszył problem oporności na leki przeciwnowotworowe, która staje się nadrzędną niedogodnością zarówno w celowanej, jak i konwencjonalnej terapii. Prof. dr hab. Marcin Majka (Zakład Transplantologii Collegium Medicum UJ w Krakowie) omówił rolę receptorów powierzchniowych jako celu dla potencjalnej terapii antyrakowej: blokada receptorów czynników wzrostu MET u chorych (np.z rhabdomyosarcoma) prowadziła do zwolnienia rozrostu i zdolności do migracji oraz przerzutowania komórek nowotworowych. Dr Piotr Grabarczyk (Zakład Hematologii Molekularnej, Uniwersytet Medyczny w Greifswaldzie, Niemcy) omówił znaczenie genu BCL11B w białaczce T-komórkowej, który odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju komórek T, skóry i centralnego układu nerwowego, a jego zablokowanie w transformowanych liniach komórek T skutkuje spontaniczną apoptozą i zwiększeniem wrażliwości na chemioterapię. 

Sesji poświęconej terapii komórkowej przewodniczyli: prof. dr hab. n. med. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, prof. dr hab. Barbara Łukomska oraz prof. dr hab. Alicja Józkowicz, członek Komitetu Cytobiologii PAN.

Prof. dr hab. Barbara Łukomska (CMDiK PAN, Warszawa) przedstawiła możliwości regeneracji ośrodkowego układu nerwowego i zastosowania komórek macierzystych w takiej terapii oraz przedstawiła historię eksperymentów medycznych prowadzonych na całym świecie u pacjentów ze schorzeniami neurodegeneracyjnymi,  jak i w przypadku urazów OUN.   

Dr hab. Leonora Bużańska (CMDiK PAN, Warszawa) omówiła znaczenie środowiska biomimicznego dla terapii komórkowej. Postęp w bioinżynierii molekularnej komórek macierzystych i nano/biotechnologii dają realną szansę na przełom metodyczny w dziedzinie inżynierii tkankowej, a tym samym szansę dla szerokiego zastosowania terapii komórkowej. 

W kolejnym wykładzie prof. dr hab. Sławomira Kyrcz-Krzemień (Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku, UM w Katowicach) zaprezentowała problem transplantacji komórek macierzystych w kontekście interdyscyplinarnym i  aktualne dane nt. transplantacji szpiku kostnego ze wszystkich wiodących ośrodków w Polsce. Bogata oprawa graficzna prezentacji spotkała się z dużym zainteresowaniem audytorium.

Prof. dr hab. Barbara Zdziarska (Klinika Hematologii PUM w Szczecinie) przybliżyła uczestnikom konferencji postępy w diagnostyce i leczeniu szpiczaka plazmatycznokomórkowego, przybliżając zarówno historię zmagań wielu pokoleń lekarzy nad zrozumieniem tej ciężkiej choroby rozrostowej, jak i współczesne trendy w terapii oraz najnowsze dostępne środki farmakologiczne.

Indywidualizacja chemioterapii nowotworów ze względu na uwarunkowania genetyczne była tematem wykładu prof. dra hab. Przemysława Mrozikiewicza (Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu ). Poznanie podłoża genetycznego indywidualnych różnic w odpowiedzi na leki znajduje szczególne uzasadnienie w chemioterapii nowotworów. Ostatni wykład zaprezentowany został przez gospodarza konferencji, prof. dra hab. Bogusława Machalińskiego (Zakład Patologii Ogólnej PUM w Szczecinie), który przybliżył słuchaczom założenia eksperymentu medycznego mającego na celu wykorzystanie komórek krwi pępowinowej w prewencji powikłań u dzieci przedwcześnie urodzonych. Wykład - mimo późnej pory - spotkał się z dużym zainteresowaniem i wywołał ożywioną dyskusję.

W drugim dniu konferencji odbyły się warsztaty z nowoczesnych technik obrazowania komórek, w których uczestniczyło 25 doktorantów i 3 profesorów. Program warsztatów obejmował:

1. Wstęp do obrazowania typu „High Content”. Przedstawienie ogólnej zasady działania systemu do przyżyciowej wizualizacji komórek w trybie konfokalnym (BD Pathway 855).

2. Warsztaty z obrazowania komórek utrwalonych — BD Pathway 855.

3. Prezentację mikroskopów firmy Zeiss (Carl Zeiss Sp. Z o.o.), prezentacja automatycznego licznika komórek ADAM i fluorescencyjnego analizatora komórek JuLi™ (ALAB).

4. Badanie kinetyki żywych komórek w czasie rzeczywistym (Calcium Flux) — BD Pathway 855.

 

Należy podkreślić, że tak liczny udział zwłaszcza młodych naukowców był możliwy dzięki szerokiej akcji informacyjnej - strony www, specjalnie utworzone na potrzeby konferencji, informacja na stronach Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Komitetu Cytobiologii PAN i na stronach MNiSW.

 Konferencja uznana została za świetnie przygotowaną merytorycznie i organizacyjnie zarówno w opinii uczestników, jak i wykładowców. Prezentując najnowsze dane z bardzo dynamicznie rozwijającej się dziedziny medycyny i biologii medycznej umożliwiła nie tylko wymianę informacji, ale także weryfikację zakresu stosowania różnych metod diagnostycznych, terapeutycznych i badawczych.

B. Machaliński, E. Wyroba

Zdjęcie 1: Prof. W.W. Jędrzejczak 
Zdjęcie 2: Sala obrad: w I rzędzie prof. B. Łukomska i dr hab. L. Bużańska, w II rzędzie m. in. prof. B. Zdziarska
Zdjęcie 3: Sala obrad: w I rzędzie prof. W. Lubiński, w II rzędzie prof. B. Machaliński - organizator konferencji
Zdjęcie 4: Warsztaty 

Foto: Ryszard Grzegrzółka


Zdjęcie 1: Dr P. Grabarczyk
Zdjęcie 2: Prof. S. Kyrcz-Krzemień
Zdjęcie 3: Prof. M. Majka
Zdjęcie 4: Prof. P. Mrozikiewicz
 


Zdjęcie 1: Prof. G. Przybylski
Zdjęcie 2: Prof. Ch. Ritter
Zdjęcie 3: Prof. J. Roliński
Zdjęcie 4: Prof. Ch. A. Schmidt


Zdjęcie 1: Prof. G. Wagemaker
Zdjęcie 2: Prof. B. Zdziarska
Zdjęcie 3: Kanclerz PUM: J. Łuczak, Rektor PUM: Prof. P. Nowacki, Prezydent Miasta: P. Krzystek
Zdjęcie 4: Wystawcy i uczestnicy sympozjum

 

24 lutego 2011 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN.

W części otwartej uczczono najpierw minutą ciszy pamięć Prof. dr hab. Marii Joanny Olszewskiej, członka Komitetu, wybitnej specjalistki w zakresie biologii komórki roślinnej i cytogenetyki molekularnej roślin, która zmarła 3 lutego 2011 roku w Łodzi.

    Przewodnicząca Komitetu Elżbieta Wyroba powiedziała, że jest to niepowetowana strata dla nauki polskiej i przedstawiła sylwetkę Prof. Marii J. Olszewskiej nie kryjąc wzruszenia, gdyż poznała Ją jeszcze jako studentka. Pokazała zdjęcia  z konferencji (20-21 kwietnia 2009) „Wyzwania Współczesnej Biologii Komórki: Genetyka Molekularna, Biologia Systemów, Bioinformatyka”, którą Komitet współorganizował z okazji Jubileuszu 80 rocznicy urodzin Prof. Marii J. Olszewskiej: Jubilatka – pełna wówczas jeszcze werwy - starała się choć na chwilę dotrzeć do autorów 104 posterów prezentowanych na tej konferencji.        

   

 

Prof. M.  Olszewska - założycielka i wieloletni kierownik Katedry Cytologii i Cytochemii Roślin na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska UŁ, była członkiem rzeczywistym PAN, Doktorem honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi oraz członkiem honorowym:

Polskiego Towarzystwa Histochemików i Cytochemików,

Polskiego Towarzystwa Botanicznego,

Łódzkiego Towarzystwa Naukowego,

Polskiego Towarzystwa Biologii Komórki.

Odznaczona była Krzyżami: Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W latach 1969-72 pełniła funkcję dziekana Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego; była członkiem Zespołu Ekspertów Nauk Przyrodniczych i jego wieloletnią przewodniczącą; członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych (1994-96). W Polskiej Akademii Nauk była prezesem Oddziału Łódzkiego (1993-98), członkiem Prezydium PAN (1993-2006); prezesem Oddziału Łódzkiego PAN w latach 1993-1998 oraz członkiem (4 kadencje) i przewodniczącą (1 kadencja) Komisji Nagród przy Wydz. II PAN. Prof. M. Olszewska była współautorką ponad 120 prac doświadczalnych i artykułów przeglądowych oraz 5 podręczników akademickich. Wychowała kilka pokoleń uczonych.

 

   

 

Następnie Prof. dr hab. Tomasz Guzik, Laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, tzw. "polskiego Nobla" w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych (Wydział Lekarski Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego) wygłosił wykład pt. „Rola limfocytów T w nadciśnieniu tętniczym - nadzieja na nowe leki?”, który spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem, wywołując długą i ożywioną  dyskusję.

 

W części zamkniętej posiedzenia dyskutowano m.in. następujące sprawy:

 

24 lutego 2011 odbyło sie zebranie prezydium Komitetu o następującym porządku:

1. Opiniowanie 2 wniosków za doktoraty o Nagrodę Premiera RP

2. Sprawa finansowania konferencji międzynarodowej planowanej na kwiecień b.r.

3. Przygotowanie do wyborów na nową kadencję Komitetu – propozycje kandydatów.

4. Nadchodzący Jubileusz istnienia Komitetu – dyskusja nad zorganizowaniem merytorycznej konferencji.

 

 

Prof. dr hab. Tomasz Guzik

Sala obrad

 

Zdjęcia - A. Mirgos

 

 
26 października 2010 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii. W części otwartej Dr hab. Robert Hasterok, profesor Uniwersytetu Śląskiego, wygłosił wykład pt: „Modelowy genom roślinny - małe Brachypodium, duże nadzieje”. omawiający m.in. badania zespołu prelegenta prowadzone we współpracy z wieloosobowym gremium naukowym, które doprowadziły do zsekwencjonowania i analizy porównawczej genomu Brachypodium distachyon - modelowej rośliny zbożowej i zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature” w lutym 2010. Świetnie ilustrowany wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem słuchaczy.

W części zamkniętej posiedzenia omawiano:

1. Informacje ze 115. Sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 14.X.2010 r. – komentarz Prof. Leszka Kuźnickiego na temat:
- wybór Prezesa PAN (kadencja 2011-2014)
- nowa ustawa o PAN
- nowy statut 
2. Finansowanie nauki w świetle nowych ustaw – referował Prof. Maciej Zabel 
3. Nowości w ustawie o PAN - Akademia Młodych i Komisja Etyczna – Prof. Elżbieta Wyroba
4. Uwagi dotyczące:
- dywersyfikacji źródeł finansowania nauki
- statusu doktorantów (jako studentów Dziennych Studiów Doktoranckich) – przedstawił Prof. Jacek Witkowski
5. Konferencje 2010/2011 organizowane/współorganizowane przez Komitet Cytobiologii PAN
- Prof. Wyroba poinformowała o planowanej na 2011 r. konferencji „Postępy w hematologii, onkologii i terapii komórkowej”, której pomysłodawcą jest Prof. B. Machaliński.
6. Sprawy bieżące i wolne wnioski.
26 października 2010 – przed posiedzeniem plenarnym Komitetu odbyło się zebranie Prezydium. W trakcie spotkania dyskutowano następujące sprawy:
1. Opracowanie zarysu rezolucji dotyczącej dywersyfikacji finansowania nauki 
2. Poszukiwanie kandydatów na przyszłych członków Komitetu - propozycje zapraszanie ich na wykłady i Konferencje.
3. Zgłoszenia konferencji/sympozjów na rok 2012.
 

 

16 października 2010 w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie odbyła się konferencja "OD BŁONY PLAZMATYCZNEJ DO JĄDRA KOMÓRKOWEGO - SZLAKI SYGNALIZACYJNE NIEZBĘDNE DO ŻYCIA” zorganizowana  przez Komitet Cytobiologii PAN we współpracy z Katedrą Genetyki Molekularnej Uniwersytetu Łódzkiego i IBD PAN.

    Konferencja poświęcona była omówieniu najnowszych wyników badań dotyczących przekazywania sygnałów w komórce jako podstawowego procesu utrzymującego równowagę fizjologiczną oraz warunkującego prawidłowe różnicowanie, wzrost oraz przeżywanie komórek. Szlaki sygnałowe nie tylko wpływają na metabolizm, ale także generują odpowiedź komórki na zmiany w środowisku zewnętrznym w tym np. na uszkodzenia DNA.  Procesy sygnałowe podlegają ścisłej kontroli, a ich zaburzenia mogą zakłócić m.in. takie mechanizmy komórkowe, jak: proliferacja, apoptoza, adhezja i w konsekwencji doprowadzić do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów. Pomysłodawcą  i organizatorem konferencji była Elżbieta Wyroba. W trakcie konferencji przedstawiono 9 niezwykle interesujących wykładów w postaci doskonale przygotowanych prezentacji multimedialnych. Wykłady te, o bardzo wysokim poziomie merytorycznym zawierały wiele najnowszych danych, w tym jeszcze niepublikowanych.

    Wykładowcami byli wybitni specjaliści, prowadzący badania nad zagadnieniami związanymi z tematyką konferencji o wielorakim aspekcie: molekularnym, fizjologicznym i immunologicznym zarówno na komórkach prawidłowych, jak i nowotworowych:

 

Dr hab. Marta Miączyńska (Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Warszawa)

            Endocytoza a przekazywanie sygnałów wewnątrzkomórkowych

 

Dr hab. Marzena Podhorska-Okołów (Katedra i Zakład Histologii i Embriologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu)

            Błonowe szlaki sygnalizacyjne prowadzące do apoptozy

 

Prof. dr hab. Janusz Błasiak (Katedra Genetyki Molekularnej, Uniwersytet Łódzki)

            Szlaki transdukcji sygnałów w reakcji komórki na uszkodzenia DNA

 

Dr Katarzyna Piwocka (Instytut Biologii Doświadczalnej  im. M. Nenckiego PAN, Warszawa)

            Odpowiedź siateczki  śródplazmatycznej na stres - nowy mechanizm regulacji życia i śmierci komórki

 

Prof. dr hab. Czesław Cierniewski (Instytut Biologii Medycznej PAN w Łodzi)

            Rola receptorów integrynowych w oporności na anoikis komórek nowotworowych

 

Prof. dr hab. Bożena Kamińska (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, Warszawa)

            Przekaźnictwo JAK/STAT: udział w regulacji mechanizmów odpornościowych i dysfunkcja w nowotworach

 

Prof. dr hab. Małgorzata Czyż (Zakład Biologii Molekularnej Nowotworów, Uniwersytet Medyczny w Łodzi)

            Antynowotworowa terapia celowana – blaski i cienie

 

Dr Michał Grzybek (Max-Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics, Drezno, Niemcy)

            Wpływ lipidów na aktywność receptora naskórkowego czynnika wzrostu

 

Prof. dr hab. Wojciech Młynarski (Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetolologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi; Joslin Diabetes Center and Department of Medicine, Harvard Medical School, Boston, USA)

            Szlaki sygnałowe insulinosekrecji a defekty genetyczne prowadzące do rozwoju cukrzycy

 

    W konferencji wzięły udział 104 osoby, w tym 70 studentów i doktorantów  z całego kraju oraz 10 stypendystów programu dla wybitnie uzdolnionych Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. Według uczestników konferencja zakończyła się pełnym sukcesem organizacyjnym, jak i merytorycznym – czego odzwierciedleniem była ożywiona dyskusja wskazująca na zainteresowanie treścią zagadnień poruszanych na Konferencji, w których były też dane z praktyki  klinicznej w leczeniu tzw. cukrzyc monogenowych.

 

M. Miączyńska

M. Podhorska-Okołów

J. Błasiak

K. Piwocka

 

Cz. Cierniewski

B. Kamińska i M. Czyż

M. Grzybek

 

E. Wyroba i W. Młynarski

Dyskusja

 

 

Zdjęcia - R. Bartosiewicz


8 września 2010 odbyło się Sympozjum „WAPŃ A EKSPRESJA GENÓW W TRAKCIE RÓŻNICOWANIA” (Calcium and gene expression in differentiation) organizowane przez Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, Europejskie Towarzystwo Wapniowe (ECS) przy współudziale Komitetu Cytobiologii PAN, który sponsorował 42% jego kosztów.

    Sympozjum zostało zorganizowane w ramach odbywającego się cyklicznie Zjazdu ECS, którego organizacja w 2010  roku podjęli się naukowcy z Polski. Odbywało się ono w języku angielskim z udziałem 3 wybitnych zagranicznych wykładowców:

Prof. Catherine Leclerc (Uniwersytet Paul’a Sabatier, Tuluza, Francja)

Prof. Jose Naranjo (Narodowe Centrum Biotechnologii, Madryt, Hiszpania)

Prof. Douglas L. Black (Instytut Medyczny Howarda Hughes’a, Los Angeles, USA),

których publikacje ukazują się w czasopismach o najwyższym współczynniku cytowalności np. Nature.

    Zaprezentowano 5 multimedialnych prezentacji, w tym  40-minutowe plenarne przedstawione  przez w/w wykładowców oraz dwie prezentacje 20-minutowe wystąpienia uczestników, których wybrano na podstawie zawartości merytorycznej zgłoszonych przez nich abstraktów zjazdowych: Ewy Kilanczyk oraz John J. Mackrill (Irlandia). Przewodniczącymi obrad byli: Dr hab. Wiesława Leśniak (IBD PAN) i Prof. Joachim Krebs (Max Planck Institute for Biophysical Chemistry, Niemcy).

    Zagadnienia przedstawione przez wykładowców obejmowały udział jonów wapnia zarówno w:

·         regulacji aktywności czynników transkrypcyjnych,

·         procesie różnicowego składania pre-mRNA,  jak i

·         regulacji ekspresji genów decydujących o ścieżce różnicowania komórek

·         czy też wpływających na proces przekazywania sygnału w synapsach,

w stosunkowo pełny sposób oddaje stan aktualnej wiedzy w tej dziedzinie.

Tematyka związana a rolą jonów wapnia w ekspresji genów, zwłaszcza genów związanych z różnicowaniem komórki, jest stosunkowo nowatorska i nie jest w sposób regularny prezentowana na Zjazdach ECS. Z tego powodu Sympozjum „WAPŃ A EKSPRESJA GENÓW W TRAKCIE RÓŻNICOWANIA” spotkało się z dużym zainteresowaniem.  

    Dużą grupę uczestnikόw stanowili młodzi pracownicy naukowi – studenci i doktoranci, którzy mieli okazję zaprezentować swoje wyniki w formie posterów. Wykłady o bardzo wysokim poziomie merytorycznym zawierały wiele najnowszych danych, w tym jeszcze niepublikowanych, które  wskazują m.in. że stężenie jonów wapnia w komórce, poprzez wpływ na transkrypcję i różnicowe składanie transkryptów, może w konsekwencji regulować proces różnicowania zarodka i rozwój organizmu oraz tak zaawansowane procesy, jak uczenie się i pamięć. Wszystkim wystąpieniom towarzyszyła ożywiona dyskusja.

    Streszczenia wystąpień prezentowanych w czasie Sympozjum, a także treść zgłoszonych doniesień zostały opublikowane w specjalnym tomie Acta Biochimica Polonica (Vol. 57 Supplement 2/2010).W opiniach zarówno wykładowców, jak i uczestników Sympozjum było sukcesem merytorycznym i organizacyjnym. W Sympozjum wzięło udział 238 zarejestrowanych uczestników z 19 krajów europejskich oraz Australii, Chin, Indii, Izraela, Japonii, Kanady, Kataru, USA, i Wenezueli, a także około 20 gości.      

 

(E. Wyroba i W. Leśniak)

 

J. Krebs

C. Leclerc

J. Naranjo

 

W. Leśniak

D. Black

E. Kilańczyk

J.J. Mackrill

 

Sala obrad

Zdjęcia: R. Bartosiewicz, E. Wyroba

 

2 marca 2010 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej Prof. dr hab. Janusz Błasiak, Kierownik Zakładu Genetyki Molekularnej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, wygłosił wykład pt. „Komputery DNA”.

 

Po ożywionej dyskusji odbyła się część zamknięta posiedzenia o następującym porządku:

 

1. Opiniowanie kandydatury Prof. dr hab. Barbary Bilińskiej na członka korespondenta PAN

     a)  powołanie komisji skrutacyjnej

          b)  zapoznanie się z dokumentacją i recenzją dorobku Kandydatki

          c) dyskusja i głosowanie

 

Członkowie Komitetu w głosowaniu tajnym w pełni poparli kandydaturę Prof. dr hab. B. Bilińskiej, która otrzymała 96.15% głosów ‘za’.

  

2. Informacja dotycząca wniosków o przyznanie Nagrody Premiera:

          - za rozprawę habilitacyjną  z Wydziału Lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie

- za trzy rozprawy doktorskie: z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu i Instytutu Biologii Doświadczalnej  im. M. Nenckiego PAN

3. Projekt MNiSW dotyczący zmian w kategoryzacji jednostek naukowych.
    Założenia projektu oraz trudności w kategoryzacji obszernie przedstawił Prof. dr hab. Maciej Zabel – Przewodniczący Komisji Badań na Rzecz Rozwoju Nauki (Rada Nauki przy MNiSW).

 

4. Rezolucja w sprawie działań na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych ---> tekst w zakładce REZOLUCJE/PETYCJE

5. Projekt rezolucji w sprawie ratyfikacji Europejskiej Konwencji Bioetycznej

6. Finansowanie i plany działalności Komitetu w roku 2010.

7. Inne sprawy bieżące.                                            

 

 

 

2 marca 2010 odbyło się posiedzenie prezydium Komitetu Cytobiologii PAN. Porządek posiedzenia:

 

1.  Zapoznanie sie z recenzjami i zaopiniowanie wniosków o przyznanie Nagrody Premiera:

- za rozprawę habilitacyjną dr hab. Ewy Zuby-Surmy z Wydziału Lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;

- za trzy rozprawy doktorskie: 

            dr Anny Kasprowicz z  Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu 

            dr Małgorzaty Śliwińskiej i dr Pawła Wiśniewskiego z Instytutu  Biologii Doświadczalnej  im.  M. Nenckiego PAN.

 

2.  Zespół Integracyjno-Ekspercki przy Wydziale II PAN (Biologia Ogólna) -  informacje o toczącej się dyskusji i uwagi Przewodniczącej nt. ‘Komitety a towarzystwa naukowe’ oraz ‘Komitety a wspieranie młodych kadr’.

 

 

19 listopada 2009 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN.

W części otwartej prelegentem był Prof. dr hab. Igor Konieczny, Kierownik Pracowni Biologii Molekularnej Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Przewodnicząca Komitetu przedstawiając gościa wymieniła liczne nagrody, których był laureatem: Nagroda Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej EMBO YIP (Young Investigator Programme) (2001); Nagroda Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (2002); Nagroda HHMI YIP (Howard Hughes Medical Institute) (2003); Subsydium Profesorskie FNP Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych (2004) oraz trzy Nagrody Rektora Uniwersytetu Gdańskiego. Profesor E. Wyroba przywitała też obecnego na sali Prof. dr hab. M. Niemiałtowskiego - Przewodniczącego Komitetu Mikrobiologii PAN informując, że Prof. I. Konieczny jest tegorocznym laureatem nagrody im. Prof. K. Bassalika przyznawanej przez tenże Komitet za najlepszą pracę w dziedzinie mikrobiologii opublikowaną w polskich laboratoriach.

 

Prof. dr hab. Igor Konieczny wygłosił wykład pt. „Współczesne pojęcie replikonu – dynamika i mechanizmy replikacji DNA” przed liczącym ponad 55 osób gronem słuchaczy, w tym wielu doktorantów z Biocentrum Ochota.

 

Prof. dr hab. I. Konieczny

widok sali

 

Po interesującej i długiej dyskusji odbyła się część zamknięta posiedzenia - omawiano następujące sprawy:

1.  Reforma szkolnictwa wyższego przyjęta przez rząd 28.X.2009 r.
2.  Zasady oceny parametrycznej jednostek naukowych wg informacji MNiSW z dnia 29.X.2009 r.
3.  Projekt rezolucji w sprawie ratyfikacji Europejskiej Konwencji Bioetycznej – postanowiono, że zostanie on przesłany wszystkim członkom Komitetu
4.  Informacje:
        a)  z ostatnich posiedzeń Prezydium PAN, w tym stan prac nad pakietem ustaw o nauce – komentarz Profesora Leszka Kuźnickiego
        b)  z sesji plenarnej Wydziału Nauk Biologicznych PAN (5.XI. b.r.)
5. Propozycja zorganizowania okrągłego stołu nt. jakości kształcenia i relacji między systemem oświaty a szkolnictwem wyższym – Przewodnicząca Komitetu, Prof. E. Wyroba przedstawiła zebranym korespondencję Komitetu z MNiSW oraz MEN w tej sprawie.
6.  Bieżące prace Komitetu, w tym tzw. mapa branżowa – Prof. E. Wyroba odczytała pismo przesłane do Podsekretarza stanu, Prof. Jerzego Szweda dot. rozwoju infrastruktury badawczej.
7.  Wolne wnioski.

W dyskusji m.in. Prof. J. Witkowski, Prof. J. Małuszyńska i Prof. M. Czyż zaproponowali zmiany w zasadach oceny parametrycznej jednostek naukowych, które uwzględniałyby różnice między jednostkami naukowymi i naukowo-dydaktycznymi, przyznające tym ostatnim dodatkowe punkty za edukację.

 

 

19 listopada 2009 odbyło sie zebranie prezydium Komitetu o następującym porządku:

1.  Zadania Komitetów a sposób ich finansowania w świetle obecnych i proponowanych przepisów:
        a)  uwagi przesłane przez Przewodniczącą Komitetu 9.X.2008 do Prezesa PAN w trakcie dyskusji nad projektem ustawy o PAN
        b)  Wypracowanie wspólnego stanowiska w tej sprawie
2.  Zespoły Integracyjne powołane w czerwcu b.r. – ich rola i wynikłe problemy.
3. Co i jak archiwizować z dokumentów Komitetu?
4. Sprawy bieżące i wolne wnioski.

 

17 października 2009 odbyły się IV Spotkanie Biogerontologiczne w Nenckim "Od Rozwoju do Starzenia" (IV Biogerontological Meetings at the Nencki Institute) organizowane przez Komitet Cytobiologii PAN przy współudziale Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego, Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie oraz Wydziału Biologii UW.

Te znane już naukowe Spotkania Biogerontologiczne zainicjowane i organizowane przez prof. Ewę Sikorę odbywają się od roku 2006 i zgromadziły teraz 149 osób - najliczniejsze, jak dotąd grono badaczy z  całego kraju (Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Lublin, Poznań, Olsztyn, Rzeszów, Warszawa), w tym 83 doktorantów, młodych asystentów (w tym zagranicznych, obecnie pracujących naukowo w Polsce) i studentów, którzy nie płacili wpisowego.

Uczestników konferencji powitała prof. Ewa Sikora, która następnie poprosiła o zabranie głosu Dr hab. Joanną Pijanowską, prof. UW, Dziekana Wydziału Biologii UW, który udzielił gościny tej konferencji. Następnie prof. Elżbieta Wyroba pokrótce przedstawiła na kilku slajdach informacje o Komitecie Cytobiologii i Instytucie Nenckiego.

Konferencja z udziałem wybitnych polskich i zagranicznych wykładowców odbywała się w języku angielskim, a jej program podzielony został na dwie sesje –

1. ‘Regulacja cyklu w rozwoju, starzeniu i raku’ oraz

2. ‘Genetyka i epigenetyka rozwoju, raka i starzenia’ i obejmował następujące wykłady:

 

Session 1a: Cell cycle regulation in Development, Senescence and Cancer

09:00 Piotr Siciński, Department of Pathology, Dana Farber Cancer Institute, Boston

Cell cycle-independent functions of cyclins revealed by a"genetic-proteomic" screen

09:35 Jekaterina Erenprisa, Latvia Biomedicine Research and Study Centre, Riga

Cancer (stem) cell life-cycle: a hypothesis

10:20 coffee and refreshments

Session 1b: Cell cycle regulation in Development, Senescence and Cancer

10:45 Urszula Wojda, International Institute of Molecular and Cell Biology, Warsaw

Cell cycle regulation of human lymphocytes differentiate sporadic versus familial Alzheimer's disease

11:20 Andrzej Składanowski, Gdansk University of Technology, Gdańsk

Cancer stem cells, stemloids and escape from drug-induced premature senescence in human lung tumor cells

11:55 Jacek Witkowski, Medical University, Gdańsk

Klotho in cellular and organismal ageing

12:30 lunch

Session 2a: Genetics and Epigenetics of Development, Cancer and Ageing

13:15 Ewa Bartnik, Warsaw University, Warsaw

Mitochondria in cancer and aging

13:50 Jan Barciszewski, Institute of Bioorganic Chemistry PAS, Poznań

Analysis of global DNA methylation

14:25 coffee

Session 2b: Genetics and Epigenetics of Development, Cancer and Ageing

15:00 Monika Puzianowska-Kuźnicka, Medical Center of Experimental Biology, Warsaw

How diet modifies epigenome and influences ageing?

15:35 Mariusz Więckowski, Nencki Institute, Warsaw

Age- and mitochondrial pathology-related activation of p66Shc pathway

 

Wykłady o bardzo wysokim poziomie merytorycznym zawierały wiele najnowszych danych, w tym jeszcze niepublikowanych – jak w prezentacji członka zagranicznego PAN prof. P. Sicińskiego i spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem uczestników i były  żywo dyskutowane. Obrady prowadziła i moderatorem dyskusji była przewodnicząca Komitetu Cytobiologii PAN  prof. Elżbieta Wyroba.

Każdy z wykładowców otrzymał książkę pt. ‘Biogerontologia’ pod redakcją naukową Ewy Sikory, Grzegorza Bartosza, Jacka Witkowskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009), którą uczestnicy mogli na miejscu zakupić.

 

Sala obrad

 
J. Pijanowska - Dziekan 
Wydziału Biologii

E. Sikora - inicjator tych konferencji zadaje pytania

 

P. Siciński

J. Erenprisa

M. A. Ciemerych-Litwinienko - dyskusja

U. Wojda

 

Dyskusja - P. Stępień

A. Składanowski

Sala obrad

 

J. Witkowski - kolejny raz zabiera głos w dyskusji

E. Bartnik

Dyskusja - G. Mosieniak

 

J. Barciszewski

M. Puzianowska-Kuźnicka, E. Wyroba moderuje dyskusję

M. Więckowski

 

14 października delegacja Komitetu Cytobiologii  PAN złożyła wizytę Przewodniczącemu Wydziału Nauk Biologicznych PAN Profesorowi Andrzejowi Legockiemu przekazując list gratulacyjny z okazji Jubileuszu 70. urodzin. W trakcie krótkiego spotkania dyskutowano m.in. o pracach legislacyjnych dotyczących pakietu ustaw o nauce i szkolnictwie wyższym.

 

S. Moskalewski, J. Kawiak, I. Figiel, A. Filipek, M. Miączyńska,
E. Wyroba, A. Legocki

A. Filipek, M.Miączyńska, A.Legocki

 

 

17 września 2009 w trakcie sesji na Wydziale Biologii UW poświęconej finałowi XXI Konkursu Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej,  profesorowie: Jerzy Kawiak i Elżbieta Wyroba wręczyli następujący list gratulacyjny Panu Ryszardowi Rakowskiemu - Dyrektorowi Biura Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18 czerwca 2009 odbyło się plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej Prof. dr hab. Jacek Oleksyn, Laureat Nagrody FNP 2008 (Kierownik Pracowni Ekofizjologii Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku oraz Research Associate, Department of Forest Resources, University of Minnesota, USA) wygłosił wykład pt. „Globalna zmienność cech roślin i jej wpływ na środowisko”.

 

Po ożywionej i długiej dyskusji w części zamkniętej posiedzenia dyskutowano następujące sprawy:

1. Założenia do nowelizacji ustawy – „Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach  naukowych i tytule naukowym” z dnia 15 czerwca 2009 (ze szczegółowymi danymi z tego projektu przedstawionymi na slajdach)

 

2.  Istotne informacje dotyczące:

     a) Zgromadzenia Ogólnego PAN w  dniu 21 maja b.r.

     b) Sesji plenarnej Wydziału Nauk Biologicznych PAN (20 kwietnia b.r.)

     c) Spotkania Kierownictwa PAN z przewodniczącymi Komitetów Naukowych (16 marca b.r.)

 

3. Czy jest szansa na współpracę z Radą Edukacji Narodowej ?

 

4. Konferencje współorganizowane przez  Komitet w b. r. i problem ich finansowania.

 

5. Sprawy bieżące i wolne wnioski.

 

4 i 5 czerwca 2009 odbyła się w Poznaniu VII KONFERENCJA „CYTOMETRIA W DIAGNOSTYCE LEKARSKIEJ” organizowana przez Katedrę i Zakład Biologii Komórki  Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego przy wsparciu Komitetu Cytobiologii PAN i współdziałaniu z  Polskim Towarzystwem Cytometrii (Oddział Poznań).

Jest to cykliczna konferencja, prezentująca wyniki nowatorskich badań z wykorzystaniem cytometrii przepływowej, obrazowej, oraz mikroskopii konfokalnej. Od wielu lat cytometria przepływowa jest niezwykle ważnym narzędziem badawczym i diagnostycznym, zwłaszcza w: immunologii, onkologii i  hematologii.

W trakcie trwania konferencji wygłoszono 8 wykładów plenarnych,  przedstawiono 15 referatów oraz  zaprezentowano 45 plakatów. W konferencji uczestniczyło 112 osób.

Podczas VII konferencji dużym zainteresowaniem cieszyły się zagadnienia związane z oceną programowanej śmierci komórek, diagnozowaniem procesów rozrostowych, diagnostyką seminologiczną oraz wykorzystaniem mikroskopii konfokalnej w badaniach ilościowych.

 

Podczas wykładów plenarnych przedstawiono współczesne poglądy na szczepionki przeciwnowotworowe, immunoterapię białaczek limfatycznych oraz otrzymywanie bardzo małych embrionalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej w oparciu o cytometrię przepływową.

 

Przedstawione referaty dotyczyły aktualnie prowadzonych badań w wiodących ośrodkach akademickich kraju i były podstawą dla wzajemnej wymiany poglądów pomiędzy uczestnikami konferencji.

 

W ramach konferencji odbyły się dwie sesja plakatowe, które umożliwiły nie tylko merytoryczne dyskusje, ale także bliższe omówienie technik badawczych stosowanych w przedstawianych  pracach.

 

W trakcie konferencji zorganizowano prezentacje cytometrów pochodzących z dwóch firm (Becton Dickinson oraz Beckman Coulter), z których sprzętu korzysta większość gości konferencji.  Uczestnicy zwracali uwagę na konieczność organizowania następnych cyklicznych spotkań dotyczących postępów w diagnostyce lekarskiej.

 

Tekst: K. Filipiak, J. Warchoł i E. Wyroba

Zdjęcia: J. Senger (FotoSenger)

 

 

uczestnicy konferencji
 
sala obrad, w I rzędzie prof. J. Roliński obok dr hab. Anna 
Pituch-Noworolska
 
dr J. Skierski, prof. J. Warchoł, prof. J. Kawiak

 

 

W dniach 20-21 kwietnia 2009 odbyła się w Łodzi konferencja „WYZWANIA WSPÓŁCZESNEJ BIOLOGII KOMÓRKI: GENETYKA MOLEKULARNA, BIOLOGIA SYSTEMÓW, BIOINFORMATYKA” zorganizowana przez  Komitet Cytobiologii PAN, Instytut Fizjologii, Cytologii Cytogenetyki Uniwersytetu Łódzkiego oraz Łódzki Oddział PAN. Konferencja była związana z Jubileuszem 80 rocznicy urodzin Prof. dr hab. Marii J. Olszewskiej, czł. rzecz. PAN, Emerytowanego Profesora Uniwersytetu Łódzkiego, wybitnego naukowca i nauczyciela akademickiego.

W Konferencji wzięły udział 352 osoby, w tym ponad 200 stanowili magistranci, doktoranci i młodzi adiunkci. Wygłoszono 15 wykładów i przedstawiono 104 plakaty.

W opinii uczestników Konferencja zakończyła się pełnym sukcesem merytorycznym i organizacyjnym, a koncepcja organizacyjna Konferencji (30-minutowe wykłady wybitnych naukowców oraz możliwość krytycznej oceny/dyskusji własnych wyników przedstawionych w postaci plakatów) umożliwiła młodym adeptom nauki z wielu ośrodków naukowych w Polsce poszerzenie wiedzy w zakresie szeroko rozumianej nowoczesnej biologii i biotechnologii. W ten sposób Konferencja miała nie tylko charakter spotkania naukowców, ale także charakter edukacyjny i szkoleniowy.

 

Wiodącymi tematami Konferencji były:

 

1. Molekularne aspekty regulacji genów;

2. Genomika strukturalna;

3. Modelowanie struktury trójwymiarowej białek;

4. Inżynieria genetyczna roślin;

5. Bazy sekwencji genów i białek z punktu widzenia bioinformatyki;

6. Wyzwania metodyczne dotyczące analizy proteomów;

7. Ewolucyjne aspekty poznania genomów/proteomów;

8. Mechanizmy percepcji i przekazywania sygnałów;

9. Reakcje komórek na biotyczne i abiotyczne czynniki stresu środowiskowego.

 

 

Skład Komitetu Honorowego:

Prof. dr hab. Andrzej Legocki, Przewodniczący II Wydziału PAN

Prof. dr hab. Czesław Cierniewski, Prezes Oddziału PAN w Łodzi

Prof. dr hab. Jerzy Kawiak, Redaktor Postępów Biologii Komórki,

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel – Rektor UŁ

Prof. dr hab. Antoni Różalski – Prorektor UŁ ds. Nauki

Prof. dr hab. Elżbieta Żądzińska – Dziekan Wydziału BiOŚ, UŁ

 

Skład Komitetu Organizacyjnego:

Prof. dr hab. Andrzej K. Kononowicz – Przewodniczący

Prof. dr hab. Elżbieta Wyroba – Wiceprzewodniczący

Prof. dr hab. Maria Kwiatkowska

Prof. dr hab. Jerzy Kawiak

Prof. dr hab. Janusz Maszewski

Prof. dr hab. Barbara Gabara

Dr hab. Mirosław Godlewski, prof. nadzw. UŁ

Dr hab. Kazimierz Marciniak, prof. nadzw. UŁ

Dr Violetta Macioszek – Sekretarz

Mgr Ewa Mikołajczyk-Zając – Sekretarz

Dr Katarzyna Hnatuszko-Konka – Sekretarz

Mgr Tomasz Kowalczyk – Skarbnik

Mgr inż. Jacek Jurczakowski

 

Wśród najważniejszych osiągnięć naukowych Konferencji należy wymienić przekazanie informacji dotyczących nie tylko najnowszych osiągnięć eksperymentalnych w dziedzinie biologii, genetyki, biotechnologii molekularnej, biologii systemów i bioinformatyki, ale także najnowszych koncepcji i hipotez naukowych dotyczących strukturalnej i funkcjonalnej organizacji genomu u Eukaryota oraz praktycznego wykorzystania najnowocześniejszych narzędzi badawczych, a także metodologii gromadzenia, analizy i interpretacji uzyskanych wyników. 

Uczestnicy Konferencji mieli okazję poznać aktualne poglądy na temat roli, jaką wewolucji odegrała kolonizacja lądu będąca wynikiem interakcji roślin wyższych z mikroorganizmami. Decydującą rolę w molekularnym dialogu pomiędzy roślinami wyższymi i mikroorganizmami odgrywa sygnał chemiczny, inicjujący złożonemechanizmy rozpoznawcze, w których uczestniczą liczne białka regulatorowe.

W swoim wykładzie Profesor Stefan Malepszy po raz pierwszy podał do publicznej wiadomości informacje o zsekwencjonowaniu przez grupę naukowców z SGGW jądrowego genomu ogórka (Cucumis sativus L.) oraz szczegóły metodyczne analiz, które doprowadziły do tego imponującego osiągnięcia naukowego.

Uczestnicy Konferencji mieli unikalną okazję zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami w badaniach nad regulacją ekspresji genów u Eukaryota – złożyły się na to wykłady Profesorów: Andrzeja Jerzmanowskiego (rola histonu H1 w kontroli transkrypcji u roślin wyższych), Zofii Szweykowskiej-Kulińskiej (biogeneza i rola miRNA w regulacji ekspresji genów u roślin), a także po części Profesorów: Jana Szopy (transgeniczne rośliny lnu), Przemysława Wojtaszka (proteomika ściany komórkowej), Elżbiety Kuty (struktura chromosomów holocentrycznych Luzula w świetle cytogenetyki molekularnej), Elżbiety Wyroby (rola izoform i izotypów białek Rab w regulacji endocytozy i endosymbiozy u ssaków i roślin) i Andrzeja K. Kononowicza (rośliny, jako bioreaktory do produkcji rekombinowanych białek).

Z dużym zainteresowaniem uczestników Konferencji spotkały się także wykłady Doc. dr hab. Krzysztofa Pawłowskiego i Profesora Jerzego Silberringa. Docent Pawłowski omówił zasady korzystania z dostępnych baz danych zwracając szczególną uwagę na

niedoskonałości systemu gromadzenia danych i wynikające z tego zagrożenie pojawiania się w nich błędów. Wykład Profesora Jerzego Silberringa był z kolei pogłębionym przeglądem trendów w wykorzystaniu proteomiki w diagnostyce klinicznej, istniejących problemów i zagrożeń.

Najnowsze polskie osiągnięcia w zakresie nowoczesnej molekularnej biotechnologii oraz badań o charakterze aplikacyjnym zostały przedstawione w wykładach Profesorów Stanisława Bieleckiego, Jana Szopy, Andrzeja K. Kononowicza, Mariusza Jaskólskiego oraz Przemysława Wojtaszka.

 

 

Program Konferencji

 

PONIEDZIAŁEK – 20 KWIETNIA 2009 r.

15:00 OTWARCIE KONFERENCJI

15:30 Przewodniczący: Czesław S. Cierniewski

15:30 Andrzej B. Legocki – Evolution of symbiotic systems

16:00 Stefan Malepszy – Cucumber’s secrets disclosed: the investigation into nuclear genome sequence completed

16:15 Krzysztof Pawłowski – Data, knowledge, and errors in biological databases - genes, genomes, relationship networks

16:45 PRZERWA

17:15 Przewodniczący: Adam Jaworski

17:15 Stanisław Bielecki – Biotechnological nanomaterials

17:45 Jan Szopa – The new generation of plant raw materials based on flax for medical and industrial use

18:15 PRZERWA

18:30 Maria Ławrynowicz – Tajemnice trufli

19:00 Maria Kwiatkowska – prof. dr hab. Maria J. Olszewska – naukowiec i nauczyciel Akademicki

19.30 UROCZYSTE SPOTKANIE  Z PROF. DR HAB. MARIĄ J. OLSZEWSKĄ

 

WTOREK – 21 KWIETNIA 2009 R.

9:00 Przewodniczący: Kazimierz Strzałka

9:00 Andrzej Jerzmanowski – Plant linker histones – universal mediators in ABA dependent transcriptional control?

9:30 Zofia Szweykowska-Kulińska – MicroRNAs biogenesis and their role in plant gene expression

10:00 Mariusz Jaskólski – PR-10 proteins: a reservoir of hydrophobic ligands in plant cells?

10:30 PRZERWA

11:00 Przewodniczący: Wanda M. Krajewska

11:00 Jerzy Silberring – Clinical proteomics trends, pitfalls, and problems

11:30 Jerzy Kawiak – Adult stem cells in biology and medicine

12:00 SESJA PLAKATOWA

13:00 OBIAD

14:00 Przewodniczący: Maria Kwiatkowska

14:00 Elżbieta Kuta – Plant holocentric chromosomes structure – evidence from molecular cytogenetics of Luzula species

14:15 Przemysław Wojtaszek – Known unknowns. New functions of plant cell walls and their components

14:45 Elżbieta Wyroba – Isoforms and isotypes of Rab proteins in plant and animal cells

15:15 Andrzej K. Kononowicz – New vistas in plant bioreactor technologies

 

 

Prof. A. Legocki składa gratulacje prof. M. Olszewskiej

Wykład prof. J. Szopy

Sala obrad; na pierwszym planie prof. A. Kononowicz

 

Prof. M. Kwiatkowska przedstawia sylwetkę Prof. M. Olszewskiej

Sesja posterowa; dyskusja z udziałem prof. M. Olszewskiej

Sesja posterowa

 

 

 

Tekst opracowany przez prof. A. K. Kononowicza,  dr I. Figiel i prof. E. Wyrobę

Ilustracje – E. Wyroba

 

 

2 marca 2009 odbyło sie zebranie prezydium Komitetu o następującym porządku:

 

1. Opiniowanie 3 wniosków o Nagrodę Premiera RP

2. Stanowisko Komitetu w sprawie sytuacji stacji naukowych PAN w związku z nowym projektem ustawy o PAN

3. Przygotowanie do konferencji: Wyzwania współczesnej biologii komórki: genetyka molekularna, biologia systemów, bioinformatyka, która odbędzie się w Łodzi w dniach 20-21 kwietnia br.

4. Sprawy bieżące i wolne wnioski (m.in. omawiano sprawę propozycji nowego trybu habilitacji i tzw. emerytur profesorskich)

 

Słowa poparcia dla Stanowisko naszego Komitetu w sprawie stacji naukowych PAN wyrazili juz przedstawiciele innych Komitetów Naukowych PAN, do których zostało to pismo wysłane drogą
e-mailową

 

W dniu 20 listopada 2008 odbyło się Sympozjum Jubileuszowe „Homo czy zawsze sapiens? Człowiek z różnych perspektyw” z okazji 90-lecia Instytutu i 80. urodzin Profesora Leszka Kuźnickiego. Uczestników Sympozjum serdecznie powitała Doc. dr hab. Urszula Sławińska, Zastępca Dyrektora ds. naukowych. Inicjatorka i organizatorka Sympozjum prof. dr hab. E. Wyroba podziękowała Dyrekcji, a w szczególności Prof. dr hab. Adamowi Szewczykowi za wsparcie organizacyjne i finansowe tego spotkania naukowego, a następnie opowiedziała o niezwykłym życiu i pracy badawczej Patrona Instytutu - Marcelego Nenckiego. Jako Przewodnicząca Komitetu Cytobiologii PAN omówiła też pokrótce osiągnięcia Jubilata, współtwórcy Komitetu (1972) i Prezesa PAN w latach 1993-1998.

Na sympozjum przybył Prof. dr hab. Jerzy Duszyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, by wręczyć Jubilatowi list gratulacyjny i życzyć dalszych sukcesów. Przedstawicielki doktorantów Mgr M. Osińska i Mgr A. Łukasik, zdających egzamin z historii biologii u Jubilata wręczyły Mu ozdobny album z programem Sympozjum, w którym znajdą się fotografie dokumentujące jego przebieg. Następnie Prof. dr hab. Adam Urbanek były Wiceprezes PAN, z wielką swadą opowiadał zebranym o „flircie” z ewolucją, który zaowocował wydaniem 2-tomowego dzieła „Zasady nauki o ewolucji” (L. Kuźnicki, Adam Urbanek). Zaprezentowano następujące wykłady:

Prof. dr hab. Zbigniew Jaworowski, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa ”Nie człowiek, lecz Słońce rządzi klimatem”

Prof. dr hab. Jan Strzałko, Instytut Antropologii UAM, Poznań „Co jest ewolucyjnym dziedzictwem człowieka: rasy czy rasizm?”

Prof. dr hab. Zbigniew Gaciong, Warszawski Uniwersytet Medyczny. „Jak środowisko szkodzi zdrowiu człowieka”

Doc. dr hab. Tomasz Guzik, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków „Medycyna translacyjna czyli z laboratorium do łóżka chorego i z powrotem”

Doc. dr hab. Rafał Ohme, Instytut Psychologii PAN, prof. SWPS w Warszawie „Irracjonalność człowieka myślącego”

Moderatorem dyskusji w drugiej części sympozjum był  Prof. dr hab. Maciej Zabel.

To interdyscyplinarne Sympozjum zgromadziło 120 osób z całego kraju, a  stymulujące intelektualnie wykłady spotkały się z niezwykłym zainteresowaniem uczestników i były żywo dyskutowane.

 

 

Jubileusz Profesora Leszka Kuźnickiego. Z okazji 80-tej rocznicy Urodzin Profesora Leszka Kuźnickiego – współzałożyciela Komitetu Cytobiologii PAN i byłego Prezesa Polskiej Akademii Nauk, delegacja w składzie:

prof. dr hab. Lech Wojtczak, który razem z Jubilatem tworzył Komitet
prof. dr hab. med. Marek Jakóbisiak, kierownik Zakładu Immunologii Uniwersytetu Medycznego w W-wie,
prof. dr hab. E. Wyroba – przewodnicząca Komitetu
dr Izabela Figiel-Ożóg – sekretarz Komitetu

złożyła w dniu 12 września 2008 serdeczne życzenia Jubilatowi wraz z listem gratulacyjnym podpisanym przez członków Komitetu.

Obecnie Jubilat pracuje nad wydawnictwem poświęconym 90-leciu Instytutu i przeczytał nam fragment rękopisu – będzie to na pewno ciekawa lektura!    

Kilka faktów z bogatej biografii Prof. dr hab. Leszka Kuźnickiego:
od 1954  praca w Instytucie Nenckiego
1968-73 z-ca dyrektora d/s ogólnych
1974-75 z-ca dyrektora d/s naukowych
1972 powołanie Komitetu Cytobiologii PAN

Komitet powstał  z inicjatywy prof. W. Niemierki i stworzyli go prof. L. Kuźnicki i prof. Lech Wojtczak. Od początku istnienia był to komitet interdyscyplinarny i stale jest on forum harmonijnej współpracy biologów różnej specjalności i medyków. Ekspertyza Komitetu wykonana pod przewodnictwem L. Kuźnickiego (Stan i perspektywy badań nad biologią komórki w Polsce) opublikowana w 1979 (Kosmos 1, 3-32) wskazywała m.in. na konieczność:

·         inwestycji (budowy Centrum Onkologii w W-wie i Instytutu Biologii Molekularnej Uniwersytetu Jagiellońskiego);

·         utworzenia problemu węzłowego obejmującego istotne poznawczo i praktycznie badania cytobiologiczne;

·         specjalizacji placówek oraz

·         zmiany sposobu zaopatrzenia placówek naukowych w importowaną aparaturę i odczynniki.

1975-80 przewodniczący Komitetu Cytobiologii PAN
1976 członek korespondent PAN
1984 członek Prezydium PAN
1989 członek rzeczywisty PAN
1990-92 Sekretarz Naukowy PAN
1993-98 Prezes PAN

Profesor Leszek Kuźnicki jako Prezes PAN był zaangażowany w niezwykle trudne, wręcz dramatyczne negocjacje dotyczące przygotowywanej od lat ustawy o PAN. Wielokrotnie występował w tej sprawie na posiedzeniach komisji sejmowych/Sejmu i prowadził negocjacje z ówczesnym rządem. Ostatecznie ustawa została podpisana 15 czerwca 1997 przez prezydenta RP w obecności m.in. Prof. Kuźnickiego.

Do roku  2007 profesor Leszek Kuźnicki  przewodniczył, obecnie zaś jest Honorowym Przewodniczącym Komitetu Prognoz POLSKA 2000 PLUS (dawniej Polska 2000) przy Prezydium PAN.  Wśród zadań Komitetu jest inspirowanie i koordynowanie studiów nad przyszłością, ze szczególnym uwzględnieniem możliwych kierunków rozwoju Polski. Opracowania Komitetu stanowią bardzo ważne dokumenty doradcze polskiego środowiska naukowego dla rządu RP i jego organów w tworzeniu i realizowaniu polityki naukowej, społecznej i gospodarczej.

Konferencje tego komitetu u Prezydenta RP: Strategia Rozwoju Polski u Progu XXI wieku (8-19.04.2001) oraz Silna Polska w silnej Europie (16.02.2004) były transmitowane przez TVP1.

Profesor Kuźnicki to niestrudzony inicjator współpracy międzynarodowej i organizator/ współorganizator licznych sympozjów i konferencji  naukowych zarówno krajowych jak i międzynarodowych.

Swe życie profesor Kuźnicki opisał barwnie w książce: "AUTOBIOGRAFIA. W kręgu nauki" PAN, W-wa 2002.

Życzymy wielu dalszych owocnych lat!

 

W dniu 8 września 2008 odbyło się sympozjum "KOMÓRKI MACIERZYSTE – WYZWANIA BIOLOGICZNE, BIOCHEMICZNE i BIOMEDYCZNE".

 

Sympozjum to organizowane było przez Zakład Embriologii Instytutu Zoologii Uniwersytetu Warszawskiego, Komitet Cytobiologii PAN i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Przewodniczącymi sympozjum byli prof. dr hab. Marek Maleszewski i prof. dr hab. Bogusław Machaliński, a uczestniczyło w nim 600 osób. Było ono główną sesją plenarną otwierającą Kongres Biochemii i Biologii Komórki w Olsztynie, Przedstawiono w sumie 8 wykładów (w tym inaugurujący trwający 75 min) oraz 14 plakatów. Wykład inaugurujący obrady sesji przedstawił prof. dr hab. Mariusz Z. Ratajczak ze Stem Cell Institute at Graham Brown Cancer Center, University of Louisville, USA, jednocześnie reprezentujący Zakład Fizjopatologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Profesor Ratajczak wygłosił wykład pt. Komórki macierzyste – Wiedza, Nadzieje, Etyka, w którym podkreślił znaczenie poszukiwań pluripotentnych komórek, które mogłyby być zastosowane w medycynie regeneracyjnej. Po wprowadzeniu w różne aspekty tego problemu skoncentrował się następnie na znalezionych przez jego zespół w szpiku kostnym oraz w innych dorosłych tkankach tzw. bardzo małych komórek podobnych do embrionalnych komórek zarodkowych (ang. VSEL, od very small embryonic like stem cells). Prelegent zasugerował, że komórki te, które są zdolne do różnicowania w komórki różnych typów wywodzące się z wszystkich trzech listków zarodkowych, mogą stanowić realną alternatywę zarodkowych komórek macierzystych, używanie których wywołuje kontrowersje natury etycznej.

 

Następny wykład Zarodkowe komórki macierzyste - ich właściwości i możliwości manipulowania nimi przedstawiła dr hab. Maria A. Ciemerych z Zakładu Cytologii Instytutu Zoologii UW. Prelegentka omówiła historię odkrycia zarodkowych komórek macierzystych, metody ich uzyskiwania oraz testowania ich potencjału rozwojowego, a także możliwości indukowania ich ukierunkowanego różnicowania in vitro i in vivo. Dużo uwagi poświęciła także najnowszym doniesieniom dotyczącym przekształcania in vitro zróżnicowanych komórek w komórki podobne do zarodkowych komórek macierzystych przez ekspresję w nich genów warunkujących pluripotencję. Te badania budzą obecnie wielkie zainteresowanie, gdyż ich efektem może być wyprowadzenie linii komórek typu ES bez konieczności niszczenia zarodków.

 

W kolejnym wykładzie pt. Stemowe komórki nowotworowe – nowy paradygmat leczenia nowotworów dr Joanna Miłoszewska z Zakładu Biologii Komórki Centrum Onkologii w Warszawie zwróciła uwagę, że wśród komórek nowotworowych znajdują się stemowe komórki nowotworowe, które mogą być odpowiedzialne za wzrost nowotworu oraz za jego przerzuty. Komórki te charakteryzują się podwyższoną opornością na leczenie chemiczne i promieniowanie. Natomiast mogą one być wrażliwe na inne formy terapii np. indukujące różnicowanie. Logicznym wnioskiem wypływającym z tych rozważań jest stworzenie nowego paradygmatu leczenia, który uwzględniałby stemowe komórki nowotworowe jako specjalny cel terapii uzupełniającej po zastosowanej uprzednio cytoredukcji.

 

Ostatnim wystapieniem plenarnym był wykład prof. dr hab. Macieja Kurpisza z Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu, który miał tytuł Komórki macierzyste w regeneracji narządowej, ze szczególnym uwzględnieniem regeneracji pozawałowego mięśnia sercowego. Referent przedstawił m. in. pionierskie osiągnięcia swojego zespołu w zakresie stosowania komórek macierzystych do naprawy mięśnia sercowego po zawale. W tym celu do miejsca zawału wprowadzane są autologiczne komórki macierzyste mięśni – mioblasty wywodzące się z komórek satelitowych. W wyniku tego zabiegu obserwowano przejściową poprawę funkcji serca.

 

Po przerwie przedstawiano wykłady pokazujące dorobek poszczególnych zespołów z różnych ośrodków.

W tej części obrad wystapili: dr Anna Grochot-Przeczek z Zakładu Biotechnologii Medycznej, Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (Geny antyoksydacyjne w komórkach progenitorowych śródbłonka - znaczenie dla terapii), prof. dr hab. Barbara Łukomska z Zakładu Neurobiologii Naprawczej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie (Krew pępowinowa jako źródło neuralnych komórek macierzystych w procesach naprawczych uszkodzeń OUN), dr Magdalena Kucia ze Stem Cell Institute at Graham Brown Cancer Center, University of Louisville, USA (Stan metylacji genów wykazujących imprint somatyczny w Oct-4+ małych embrionalno-podobnych komórkach macierzystych izolowanych z dorosłych tkanek - implikacje fizjologiczne i patologiczne),  prof. dr. hab. Zygmunt Pojda z Zakładu Hematologii Klinicznej Centrum Onkologii w Warszawie (Komórki macierzyste pochodzenia płodowego - biologia i perspektywy zastosowań klinicznych).

              

Uzupełnieniem obrad była prezentacja 14 doniesień w postaci plakatów.

Sesja stworzyła okazję do spotkania i wymiany poglądów naukowców z kraju i zagranicy zajmujących się komórkami macierzystymi różnego typu. Dodatkowo była okazją dla zebrania się uczestników zawiązanej niedawno sieci krajowej w zakresie badań nad komórkami macierzystymi „SCellNet” i omówienia przyszłych działań planowanych w jej ramach.

Audytorium Komórki Macierzyste

A. Ciemerych-Litwinienko, M. Maleszewski,
B. Machaliński

 

M. Kurpisz

J. Miłoszewska

M. Ratajczak

(Tekst i ilustracje opracowane przez prof. M. Maleszewskiego, prof. E. Wyrobę i dr I. Figiel)

 

Jubileusz 80. Urodzin Prof. dr hab. med. Jerzego Kawiaka na Kongresie Biochemii i Biologii Komórki

W trakcie Kongresu Biochemii i Biologii Komórki w Olsztynie (7-10 września 2008) główna sesja plenarna poświęcona była komórkom macierzystym: „KOMÓRKI MACIERZYSTE – WYZWANIA BIOLOGICZNE, BIOCHEMICZNE I BIOMEDYCZNE”. Sesja organizowana była przez Komitet Cytobiologii PAN, Zakład Embriologii Instytutu Zoologii Uniwersytetu Warszawskiego
i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Wśród organizatorów, wykładowców i autorów prezentowanych prac było 4 obecnych i 2 członków poprzedniej kadencji Komitetu.

 

Przed sesją przewodnicząca Komitetu Cytobiologii Elżbieta Wyroba wygłosiła laudację z okazji 80-tych urodzin Prof. dr hab. med. Jerzego Kawiaka – członka-założyciela Komitetu w roku 1972, któremu przewodniczył przed 25 laty. Właśnie wtedy w 1983 roku  Komitet Cytobiologii zorganizował I Ogólnopolską Konferencję Biologii Komórki w Krakowie (i kolejne cztery takie konferencje co 3 lata). Następne były współorganizowane z Towarzystwem Biologii Komórki (powstałym w roku 1992). Kontynuacją tej idei był właśnie obecny kongres olsztyński – wspólna konferencja biologów i biochemików.

 

Prof. E. Wyroba podkreśliła, że od dziesięcioleci Pan Profesor Jerzy Kawiak jest żywą ilustracją wspaniałej i owocnej współpracy między medykami i biologami, przykładem „pracy organicznej, od podstaw” w dziedzinie kształcenia  i oceny kadr, przygotowywania setek recenzji i opinii. Podziękowała Jubilatowi za wielki wkład pracy w organizację konferencji i sympozjów, liczne  inicjatywy i codzienną pracę w Komitecie Cytobiologii oraz wręczyła list gratulacyjny podpisany przez członków Komitetu, a prawie 400 obecnych osób na sesji  przyłączyło się oklaskami do gratulacji dla Jubilata.

 


Zarys życiorysu Jubilata

 

Curriculum Vitae

 

KAWIAK Jerzy, Władysław                 

Profesor histologii i biologii komórki

 

Wykształcenie, stopnie/tytuł i dokształcanie

lekarz med.Uniwersytet Jagielloński, Wydział Lekarski, Kraków 1947-1952

Dr n.med. Akademia Medyczna, Wydział Lekarski w Warszawie 1958

Praca z Dr Jan Erik Edstromem nad mikroekstrakcjami DNA z pojedynczych komórek mitotycznych, Uniwersytet w  Goteborgu, Szwecja 1959,

Dr habil.w zakresie histologii i biologii komórki. Akademia Medyczna, Wydział Lekarski w Warszawie 1963

Praca z Dr Eric Barnardem nad oczyszczaniem i własnościami chymazy, proteinazy komórek tucznych, Uniwersytet Stanu New York w Buffalo, NY,USA 1966-1967

Profesor nadzw., Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie 1975

Praca z Dr Hans J Seidelem nad fenotypowaniem komórek białaczkowych, Uniwersytet Ulm, Ulm, Niemcy 1986

Praca z Dr F.H.Glorioux nad kinazą białkową C w osteoblastach, Uniwersytet McGill, Montreal, Kanada 1987

Profesor (tytuł) 1987

 

Zatrudnienie

Asystent i St.Asystent, Akademia Medyczna w Warszawie 1952-1958

Adiunkt, Akademia Medyczna w Warszawie 1960-1964

Docent, Akademia Medyczna w Warszawie 1965-1966, 1968-1969;

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w W-wie 1970-1974

Profesor nadzw., Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie 1975-1979

Profesor nadzw., Pomorska Akademia Medyczna, Zakład Histologii i  Embr. w Szczecinie 1980-1986;

Profesor, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie 1987 - do chwili obecnej

Dr h.c. Pomorskiej Akademii Medycznej 2006

 

Łącznie publikacje (bez artykułów zjazdowych, abstraktów) do 2006 r.:

>160 prac doświadczalnych (pierwsza ważna publikacja w roku 1961 to: Edstrom JE, Kawiak J. Microchemical deoxyribonucleic acid determination in individual cells. J Biophys Biochem Cytology 9: 619-626), 19 prac przeglądowych, 38 podręczników, rozdziały w podręcznikach, skrypty, tłum. podręczników

 

 

Podręczniki dla studentów

"Cytofizjologia", 6 wydań PZWL, Warszawa, od 1970 r do 1990 r, współautor i  współredaktor

"Podstawy cytofizjologii", 3 wydania PWN, Warszawa, od 1978 r. do 1999, współautor i  współredaktor

"Ultrastruktura i funkcja komórki", tomy 1-6 od 1973 do1994, PWN, Warszawa, współredaktor

"Funkcjonalna struktura komórek i tkanek", 3 wydania, ostatnie wyd. 1991  PWN, Warszawa, współautor i współredaktor

"Seminaria z cytofizjologii", Urban & Partner, Wrocław 2002, współautor i współredaktor z M. Zablem

 

Redakcja czasopism i praca w Komitetach Redakcyjnych

"Postępy Biologii Komórki", współredaktor od 1974 r (data założenia czasopisma) do chwili  obecnej

"Medycyna po Dyplomie", współredaktor od 1992  do 2006

"Materia Medica Polona", współredaktor od 1993  do 1999

"Folia Histochemica et Cytobiologica", członek Komitetu Redakcyjnego od 1979 do chwili obecnej

 

Odznaczenia

Medal im J. Śniadeckiego 1986 (25-lecie PTHiC)

 

Funkcje w towarzystwach naukowych

Polskie Towarzystwo Anatomiczne, v-prezes Towarzystwa 1980-1983, redaktor PBK od 1974 r. nadal, członek honorowy 1996

Polskie Towarzystwo Histochemików i Cytochemików, v-prezes Oddziału Warszawskiego 1965-1970, prezes Towarzystwa 1970-1976, v-prezes Towarzystwa 1984-1987, członek honorowy 1995

Federation Societes Histo - et Cytochemistry, członek 1977-1984

Gesellschaft f.Topochemie u. Electronenmikroskopie, Leipzig, członek honorowy 1978

Komitet Cytobiologii PAN, członek od 1972, przewodniczący 1981-1987, członek do chwili obecnej

European Tissue Culture Society, członek od 1988 do chwili obecnej

European Cell Biology Society (ECBO), członek od 1992 do chwili obecnej

Polskie Towarzystwo Biologii Komórki, członek założyciel i redaktor od 1993 do chwili obecnej, członek honorowy

International Society for Analytical Cytology (ISAC), członek od 1995 do chwili obecnej (2008)

Polskie Towarzystwo Biochemiczne, członek od 1970-2000

Polskie Towarzystwo Cytometrii, członek założyciel i pierwszy prezes  1996-1998, członek do chwili obecnej

Polska Akademia Umiejętności, członek koresp. od 1996, członek czynny 2006

 

Współorganizacja licznych kongresów, konferencji i sympozjów
 

 

W dniach 15-18 czerwca 2008 odbyła się w Zakopanem międzynarodowa konferencja  „MEMBRANE SKELETON. RECENT ADVANCES AND FUTURE RESEARCH DIRECTIONS” zorganizowana przez Uniwersytet Wrocławski, Komitet Cytobiologii PAN i European Membrane Skeleton Club.

Przewodniczącym  Komitetu Organizacyjnego był prof. Aleksander F. Sikorski, a w jego składzie byli też prof. Elżbieta Wyroba i prof. Marie-Christine Lecomte (Paris, France), a mgr Adam Kolondra pełnił funkcję sekretarza.

Tematyka konferencji dotyczyła struktur i oddziaływań białek szkieletu komórkowego oraz tratw lipidowych, jak również procesów zachodzących w komórce, w obrębie błon. Wykłady zostały podzielone na 10 sesji tematycznych, w trakcie których przedstawiono 26 wykładów trwających po 40 minut każdy. Przedstawionych zostało też 9 prac w postaci posterów, dla których przygotowano dwie sesje posterowe trwające w sumie 1 godzinę i 40 minut.

W konferencji udział wzięły 53 osoby. Spośród uczestników 32 osoby, czyli większość stanowili goście zagraniczni z 13 krajów świata (w tym z USA -10, Francji - 6, Japonii, Hiszpanii i Słowenii – po 2 osoby oraz po 1 osobie m.in. z Indii, Brazylii, i Finlandii), w sumie 26 prelegentów, 5 prezentacji posterowych oraz dwoje słuchaczy

 

Program konferencji (tutaj), abstrakty i lista uczestników znajdują się (tutaj)

Wśród zaproszonych gości byli m.in.

 

Jon Morrow

Yale University School of Medicine

 

Kristina Djinovic-Carugo

Department for Biomolecular Structural Chemistry, Max F. Perutz Laboratories University of Vienna

 

Ekaterini Kordeli

INSERM ,Institut National de la Transfusion Sanguine, Francja

 

Isabel Correas

Centro de Biología Molecular Severo Ochoa Universidad Autónoma de Madrid

 

Lars Backman

Umeå University, Sweden

 

Anthony J Baines

Department of Biosciences,University of Kent,Canterbury

 

Leslie Wo-Mei Fung

Department of Chemistry,University of Illinois at Chicago

 

Michael Hortsch

Department of Cell and Developmental Biology University of Michigan/Medical School

 

Graham Thomas

Center for Cellular Dynamics, Departments of Biology and of Biochemistry & Molecular Biology, The Pennsylvania State University

 

Yuichi Takakuwa

Tokyo Women's Medical University School of Medicine, Tokyo,

 

Le Rumeur Elisabeth

UMR CNRS 6026 - Equipe RMN et interactions lipides protéines Faculté de Médecine,Rennes Cedex, France

 

Narla Mohandas

Red Cell Physiology Laboratory and Membrane Biochemistry Laboratory, New York Blood Center,

 

Marie Christine Lecomte

INSERM U665, Paris

 

Hermann Aberle

Universität Münster Institut für Neurobiologie

 

Dennis Discher

Molecular & Cell Biophysics and NanoBio-Polymers Lab University of Pennsylvania

 

Tamara C. Petrucci

Dipartimento di Biologia Cellulare e Neuroscienze Istituto Superiore di Sanità, Roma

 

Sasa Svetina

Institute of Biophysics, Faculty of Medicine University of Ljubljana ,Slovenia

 

Steve Winder

Department of Biomedical Science University of Sheffield

 

 

 

 

 

 

Komitet Cytobiologii PAN, Katedra Fizyki i Biofizyki oraz Międzywydziałowy Instytut Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Przyrodniczego (UP) we Wrocławiu byli głównymi organizatorami Konferencji "BŁONY BIOLOGICZNE", która odbyła się w dniach 16 – 18 maja 2008 w  Szklarskiej Porębie. Była ona związana z Jubileuszem 80 rocznicy urodzin Prof. dr. hab. Stanisława Przestalskiego, członka Honorowego Komitetu Cytobiologii PAN.

 

Uczestników i gości konferencji powitała Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego prof. dr hab. Halina Kleszczyńska, która odczytała liczne listy gratulacyjne przesłane dla Jubilata. Następnie przemawiali: J. M. Rektor UP - prof. dr hab. M. Mazurkiewicz, Dziekan Wydziału Rolniczego UP, prof. dr hab. D. Parylak, Przewodniczący Wrocławskiego Oddziału PAN, prof. dr hab. D. Bem, Przedstawiciel Zarządu Głównego PAU, prof. dr hab. W. Korohoda oraz Prof. T. Winnicki. Wszyscy podkreślali olbrzymie zasługi prof. S. Przestalskiego w  kształceniu kadr naukowych, rozwoju badań nad błonami naturalnymi oraz modelowymi w Polsce i niezwykłe cechy jego osobowości. Prof. A. Szewczyk, Zastępca Przewodniczącego Wydziału Nauk Biologicznych PAN, przekazał Jubilatowi list gratulacyjny od  prof. dr hab. A. B. Legockiego, Przewodniczącego tego Wydziału. Przewodnicząca Komitetu Cytobiologii prof. E. Wyroba podkreśliła, że liczne Międzynarodowe Szkoły Biofizyki Transportu Błonowego (od 1974 do 1997) oraz sześć Ogólnopolskich Sympozjów na Temat  Błon Biologicznych organizowanych pod egidą Komitetu Cytobiologii PAN było kuźnią kadr i często jedynym forum spotkań z badaczami zagranicznymi, a zadzierzgnięte wówczas kontakty naukowe owocują do dziś. Jubilat prof. dr hab. S. Przestalski podziękował gorąco  za słowa uznania i był wzruszony tak liczną obecnością (136 osób) swych wychowanków i przyjaciół  naukowych z całego kraju.

 

Wykład inauguracyjny pt. "Nowe problemy i nowe drogi ich badania w biofizyce i biologii komórki" wygłosił  prof. dr hab. Włodzimierz Korohoda – honorowy przewodniczący Komitetu Cytobiologii PAN

 

W trakcie konferencji zaprezentowano 30 następujących wykładów:

·         Prof. dr hab. Adam Szewczyk - "Mitochondrialne kanały potasowe"

·         Prof. dr hab. Maria Koter-Michalak - Rola błony plazmatycznej w termotolerancji komórek.

·         Prof. dr hab. Maria Zamaraeva - Rola jonów Ca2+ w metabolizmie energetycznym komórek HeLa poddanych apoptozie: badania bioluminescencyjne z zastosowaniem wewnątrzkomórkowej lucyferazy.

·         Prof. dr hab. Zbigniew Grzywna - O różnych możliwościach opisu procesu inaktywacji kanału jonowego.

·         Dr hab.  Maria Stankiewicz prof. UT - Różnorodność efektów neurotoksyn modyfikujących inaktywację kanałów sodowych"

·         Dr hab. Małgorzata Komorowska prof. PWr – Możliwość ochrony  erytrocytów w pozaustrojowym krążeniu krwi.

·         Prof. dr hab. Waldemar Karcz - Kanały jonowe w błonie wakuolarnej komórek roślinnych.

·         Prof. dr hab. Wiesław Gruszecki - Czy karotenoidy mogą brać udział w transmembranowym transporcie protonów?

·         Prof. dr hab. Krzysztof Dołowy -  Zaburzenia transportu jonów i wody przez komórki nabłonkowe w mukowiscydozie.

·         Prof. dr hab. Elżbieta Wyroba - Molekularny mechanizm fuzji lizosomów z błonami fagosomów

·         Prof. dr hab. Aleksander Sikorski - Powszechna w tratwach fosfatydyloetanoloamina (SLPE) oddziałuje z cholesterolem porównywalnie do sfingomieliny. Mechanizm tworzenia tratw w cytosolowej monowarstwie błon naturalnych?

·         Prof. dr hab. Zofia Jóźwiak - Udzial blony plazmatycznej w procesie apoptozy indukowanej przez leki antracyklinowe.

·         Prof. dr hab. Kazimierz Trębacz - Kanały anionowe w wakuolach komórek roślinnych.

·         Prof. dr hab. Anna Kostrzewska - Wpływ pobudzenia receptorów beta-adrenergicznych na czynność skurczową mięśni gładkich macicy w przypadkach raka jajnika.

·         Dr hab. Krystian Kubica - Model mechanizmu elektroporacji błon biologicznych

·         Prof. dr hab. Zbigniew Figaszewski - Równowagi w dwuwarstwach i monowarstwach fosfolipidowych oraz pomiędzy tymi warstwami a roztworem.

·         Prof. dr hab. Marian Podolak - Kinetyczno-molekularna interpretacja ciśnienia osmotycznego.

·         Dr hab. Marek Langner prof. PWr - Mechanika i dynamika dwuwarstwy lipidowej.

·         Prof. dr hab. Krystyna Michalak - "Oddziaływanie z błonami roślinnych związków polifenolowych a ich właściwości przeciwnowotworowe".

·         Prof. dr hab. Halina Kleszczyńska - Zmiany kształtu erytrocytów i płynności błony indukowane związkami organicznymi cyny.

·         Prof. dr hab. Jan Sielewiesiuk - Zamknięty system centrów pobudliwych jako model cyrkumnutacji.

·         Dr hab. Krzysztof Bryl - Pierwotne reakcje bakteriorodopsyn – kontrowersje.

·         Prof. dr hab. Marta Pasenkiewicz – Gierula - Jak wygląda błona lipidowa z perspektywy modelowania komputerowego.

·         Prof. dr hab. Jerzy Mozrzymas - Mechanizmy transmisji synaptycznej w neuronach i jej modulacji.

·         Prof. dr hab. Janina Gabrielska - Rola metali w utlenianiu biomolekuł oraz zdolność naturalnych przeciwutleniaczy do eliminacji  wolnych rodników.

·         Prof. dr hab. Grzegorz Bartosz - Funkcje transportowe i regulacja ekspresji białek ABCC

 

Przewodniczącymi poszczególnych sesji byli: prof. dr hab. Tomasz Winnicki, prof. dr hab. Maria Bryszewska, prof. dr hab. Kazimierz Strzałka, prof. dr hab. Tadeusz Zawadzki, prof. dr hab. Krystyna Czyżewska, prof. dr hab. Stanisław Mnich, prof. dr hab. Janina Kuczera i prof. dr hab. Stanisław Witek.

Istotną częścią konferencji była duża sesja posterowa połączona z ożywioną dyskusją: przedstawiono 84 interesujące plakaty ze wszystkich ośrodków naukowych w Polsce.

 

 

 
prof. H. Kleszczyńska
 
Jubilat z Małżonką oraz prof. K. Czyżewska i E. Wyroba

Zdjęcia autorstwa prof. dr hab. G. Bartosza

 

W dniu 3 marca 2008 odbyło się kolejne posiedzenie Prezydium Komitetu Cytobiologii PAN. W trakcie spotkania dyskutowano następujące sprawy:

 

1. Opiniowanie

      - 2 rozpraw habilitacyjnych

      - 4 rozpraw doktorskich do Nagrody Preseza Rady Ministrów RP

2. Propozycja organizacja sesji jubileuszowej w związku z 80-tą rocznicą urodzin Prof. Leszka Kuźnickiego i wstępne zgłoszenia propozycji wykładowców

3. Informacje o planowanych konferencjach naukowych

4. Sprawy bieżące i wolne wnioski

 

 

W dniu 24 stycznia 2008 odbyło się posiedzenie Prezydium Komitetu Cytobiologii PAN.  Porządek posiedzenia:

 

1. Podpisanie petycji skierowanej do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczącej utworzenia Agencji Finansowania Badań Podstawowych.

2. Głosowanie nad wnioskiem Przewodniczącej Komitetu o dookoptowanie do składu Prezydium Prof. L. Kuźnickiego i Prof. L. Wojtczaka – członków-założycieli Komitetu Cytobiologii PAN w związku z przypadającym w tym roku 90-leciem istnienia Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN (gdzie Komitet powstał w roku 1972). Zebrani jednogłośnie poparli  ten wniosek

3. Dyskusja nad problemem finansowania nauki w Polsce;

- zgłoszono propozycję stworzenia krótkiego memorandum dotyczącego poprawy sytuacji młodego pokolenia naukowców

4. Informacje z Posiedzenia Ogólnego PAN;

- niski współczynnik  ”sukcesu” projektów polskich w konkursie  ERC

5. Średnia wieku członków Komitetu - dane przygotowane na prośbę  władz Akademii  w porównaniu  ze średnią wieku członków PAN.

6. Sprawa braku odpowiedzi na petycję Komitetu z dnia 20.11.2007, skierowaną do Minister Edukacji Narodowej, dotyczącą utworzenia Rady Edukacji Narodowej.
 

 

15 listopada 2007 odbyło się posiedzenie plenarne Komitetu Cytobiologii. W częsci otwartej przewodnicząca prof. E. Wyroba poinformowała, że:

Nagrodę Wydziału nauk Biologicznych PAN na wniosek Komitetu Cytobiologii PAN Prof. dr hab. Ewy Sikory w składzie:

dr Katarzyna Piwocka

dr Adriana Magalska

dr Grażyna Mosieniak

dr Agnieszka Brzezińska

dr Anna Bielak-Żmijewska

mgr Kamila Wolanin

mgr Małgorzata Śliwińska

za cykl prac pt. "Molekularne mechanizmy starzenia i śmierci komórek"

 

E. Wyroba pogratulowała sukcesu nagrodzonym (w 2007 roku przyznano tylko tę jedną nagrodę oraz 1 wyróżnienie), a prof. E. Sikora podziękowała przewodniczącej Komitetu za pomoc w opracowaniu wniosku.  

 

Następnie  Prof. dr hab. Bogusław Machaliński, Kierownik Zakładu Patologii Ogólnej Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, wygłosił wykład pt.: „Nieembrionalne komórki macierzyste a regeneracja układu nerwowego”, po którym nastąpiła długa i interesująca dyskusja.

 

W części zamkniętej Przewodnicząca Komitetu prof. E. Wyroba zwróciła się do zebranych o podpisane listu gratulacyjnego dla członka Honorowego Komitetu Prof. dr hab.
S. Przestalskiego w związku z Jubileuszem Jego 80 Urodzin i przypomniała  pokrótce Jego zasługi.

Następnie posługując się przygotowanymi przeźroczami omówiła szczegółowo następujące sprawy:

Zmiany w funkcjonowaniu nauki:  

·         utworzenie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju  (ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki) i ukonstytuowanie się jej Rady

·         projektowane utworzenie Agencji Badań Poznawczych oraz

·         stanowisko Rady Nauki, Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i PAN w sprawie projektu ABP.

Wywiązała się dyskusja na temat projektu ustawy o ABP i sugerowano m.in. wysłanie rezolucji i zainteresowanie mediów problemem finansowania badań podstawowych. 
Na wniosek prof. M. Olszewskiej zrezygnowano z planowanego referowania projektu ustawy o PIN.
1.  Informacje z posiedzenia Wydziału Nauk Biologicznych PAN z dnia 17 października b.r.
2.  Projekt petycji do Ministerstwa Edukacji.
  1. Przewodnicząca przedstawiła projekt i po krótkiej dyskusji dokonano poprawki w tekście (na naszych stronach www- Rezolucje/Petycje)
4.  Współorganizowane przez Komitet Cytobiologii trzy konferencje/sympozja w 2008 r.
5.  Sprawy bieżące i wolne wnioski.

Poinformowano o nowym rozporządzeniu MNiI o Nagrodach za wybitne osiągnięcia naukowe oraz naukowo-techniczne (wszyscy zebrani otrzymali jego kserokopię),
a następnie sekretarz Komitetu Dr I. Figiel zapoznała zebranych z projektem powstania Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT).

 

 

27 czerwca 2007 r. odbyło się pierwsze plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii nowej kadencji. W części otwartej tego posiedzenia odbył się wykład prof. dr hab. Ewy Sikory (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN) pt. „Molekularne mechanizmy starzenia i śmierci komórek”, po którym - w ożywionej i stymulującej dyskusji – zabierali głos zarówno członkowie Komitetu, jak i liczni słuchacze.

           

W części zamkniętej, której przewodniczył Prof. dr hab. Andrzej Legocki - Przewodniczący Wydziału Nauk Biologicznych PAN - przedstawiono wyniki głosowania w oparciu o internetową bazę danych o kandydatach do Komitetu Cytobiologii PAN, zgodnie z protokółem Komisji skrutacyjnej z dnia 12 czerwca b.r. w składzie:

Prof. Lech Wojtczak – przewodniczący

Prof. dr hab. Barbara Grzelakowska-Sztabert – członek

Dr Izabela Figiel – członek

 

Następnie:

-  wybrano komisję skrutacyjną:

Prof. dr hab. Andrzej Tarkowski - przewodniczący

Prof. dr hab. Jolanta Małuszyńska - członek

Prof. dr hab. Bożena Kamińska - członek

 

- przeprowadzono w głosowaniu tajnym wybory Przewodniczącego Komitetu - jednogłośnie została wybrana Prof. Elżbieta Wyroba;

- przeprowadzono wybory Wiceprzewodniczących Komitetu – zostali nimi: Prof. Barbara Bilińska oraz Prof. Stanisław Moskalewski;

- przedstawiono na slajdach publikacje kandydatur młodych (dr) naukowców i drogą tajnego głosowania dokooptowano 5 osób do Komitetu - w kolejności alfabetycznej:

 

Dr Izabela Figiel

Dr Anna Jankowska

Dr Marta Miączyńska

Dr Monika Ołdak

Dr Tomasz Śliwiński

 

- w głosowaniu tajnym wybrano na Sekretarza Dr I. Figiel

 

Skład Prezydium Komitetu na kadencję 2007-2011 pozostał więc taki sam jak w poprzedniej kadencji.

Po wyborze na Przewodniczącą Prof. E. Wyroba podziękowała zebranym za wieloletnią współpracę oraz zaufanie i poprowadziła dalszą część posiedzenia. E. Wyroba przedstawiła na slajdach wniosek Instytutu im. M. Nenckiego PAN o przyznanie Nagrody Wydziału Nauk Biologicznych PAN zespołowi Prof. dr hab. Ewy Sikory za cykl prac n.t.: "Molekularne mechanizmy starzenia i śmierci komórek", który został szczegółowo omówiony. Odczytano też recenzję i po dyskusji przeprowadzono tajne głosowanie.

Następnie Przewodnicząca Komitetu przedstawiła sprawozdanie z sesji plenarnej Wydziału Nauk Biologicznych PAN z dnia 9 maja b.r. oraz Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 24 maja b.r. poświęcając wiele uwagi wystąpieniu Prof. dr hab. M. Kleibera – Prezesa PAN, n.t. projektów restrukturyzacji placówek PAN.

 

Zapoznano również zebranych z petycją (z dnia 31 maja 2007) wystosowaną przez Prezydium Komitetu w sprawie zerowej stawki VAT na książki i czasopisma specjalistyczne.

Na posiedzeniu omawiano też m.in. plany dotyczące organizowanych konferencji naukowych. Prof. A. Sikorski omówił przygotowania do międzynarodowego sympozjum n.t. błon biologicznych.  Prof. E. Wyroba zasugerowała możliwość wspólnej konferencji z okazji zbliżającego się jubileuszu Prof. S. Przestalskiego, a Prof. B. Płytycz wyraziła nadzieję na dalszą współpracę z Komitetem przy organizowaniu kolejnej konferencji biologii komórki (łącznie z biochemikami) w 2009 r. Na zakończenie przewodnicząca zaproponowała, by zebrani upoważnili Prezydium do prac nad regulaminem Komitetu.

 

 

 

W dniach 7-8 marca 2007 roku odbyła się w Zakopanem sesja „Molekularne mechanizmy oddziaływań komórek prawidłowych i nowotworowych ze środowiskiem” organizowana przez Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Komitet Cytobiologii PAN.

 

Była ona dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Korohodzie z okazji 35-lecia działalności w Komitecie Cytobiologii PAN (czyli od momentu jego powstania), 50-lecia pracy naukowej, a także jubileuszu Jego 70 urodzin i odbywała się w ramach XXXIV Szkoły Zimowej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ.

 

Sesja ta była poświęcona zagadnieniom związanym z biologią oddziaływań komórki
z jej środowiskiem. Ten typ oddziaływań znajduje się obecnie w centrum zainteresowań wielu ośrodków naukowych zajmujących się biologią komórki, naukami medycznymi, biologią molekularną i biotechnologią. Wyniki badań regulacji procesów reakcji komórek na sygnały płynące ze środowiska, oprócz znaczenia czysto poznawczego, znajdują również szerokie zastosowanie praktyczne w medycynie i biotechnologii, ze względu na rolę tych zjawisk w rozwoju i patogenezie wielu schorzeń. Jednym z celów organizowanej sesji było umożliwienie spotkania krajowych i zagranicznych naukowców reprezentujących różne dziedziny nauk biologicznych z pracownikami, studentami i doktorantami naszego Wydziału.

 

W sesji  wzięło udział 140 uczestników, w tym 70 studentów i doktorantów.

W trakcie sesji wygłoszono 19 referatów i 4 komunikaty ustne oraz zaprezentowano 20 plakatów. W sesji uczestniczyło 8 członków Komitetu Cytobiologii PAN.

Wśród wykładowców byli zaproszeni  specjaliści z kraju i zagranicy.

 

 

23 listopada 2006 odbyło się kolejne plenarne posiedzenie Komitetu Cytobiologii. W części otwartej Prof. dr hab. Janusz Błasiak (Katedra Genetyki Molekularnej, Uniwersytet Łódzki) wygłosił wykład pt: „Uszkodzenia i naprawa DNA w raku piersi”.

W części zamkniętej posiedzenia omówiono następujące punkty:

1. Zamierzenia MNiSW dotyczące nauki i szkół wyższych:

·         znowelizowany projekt ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz projekt naszej rezolucji w tej sprawie

·         propozycje oddelegowania na kilka lat kadry z dużych uczelni dla wzmocnienia słabszych ośrodków

·         Uniwersytet Wschodnioeuropejski – 3 kampusy

·         nowy rodzaj nagrody

2. Debata o przyszłości PAN w dniu 25.09.2006 i decyzje Prezydium PAN z dnia 11.10.2006

3. Sprawozdanie z sesji plenarnej Wydziału Nauk Biologicznych PAN z dnia 22.11.2006
·    wybór nowego przewodniczącego
·    nagrody i wyróżnienia
·    wyniki oceny parametrycznej jednostek i ich konsekwencje
·    analiza działalności komitetów
4. Działalność Komitetu Cytobiologii w bieżącej kadencji.
5. Sprawy bieżące i wolne wnioski.

 

 

W dniach 1-5 sierpnia 2006 odbyła się we Wrocławiu Konferencja ISEP 16 http://www.isep16.biol.uni.wroc.pl/ (International Society for Evolutionary Protistology) - współorganizowana przez nasz Komitet.  Po raz pierwszy Konferencja ta odbywała się w Polsce i była największą z dotychczas organizowanych co 2 lata.

Uczestniczyły w niej 132 osoby w tym 95 z zagranicy (z 16 krajów z 4 kontynentów).

Przedstawiono 66 referatów i 47 posterów, a poziom naukowy i organizację konferencji uznano za znakomite.

Obrady obejmowały m.in. zagadnienia odzwierciedlone w poniższych tytułach sesji:

 

 

W dniu 26 lipca 2006 odbyło się zebranie Prezydium Komitetu Cytobiologii PAN

 

W dniu 8 czerwca 2006 odbyło się kolejne posiedzenie plenarne Komitetu Cytobiologii PAN. W części otwartej Dr hab. Jakub Gołąb, z  Zakładu Immunologii Centrum Biostruktury AM w Warszawie, wygłosił wykład p.t.: „Przeciwnowotworowe działanie statyn”. Po  wykładzie miała miejsce interesująca dyskusja.

W części zamkniętej  porządek posiedzenia był następujący:

1. European Research Council jako agencja wspierająca  badania  podstawowe - rozpoczęcie działalności i strategia.

 

2. Informacje:

- z Sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN w dniach 18-19 maja b.r.

- z Posiedzenia Wydziału Nauk Biologicznych PAN w dniu 21 kwietnia b.r.

 

3. „Wstępne Założenia do Zmiany Systemu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych”

 

4.   Prace bieżące Prezydium Komitetu:

      - wniosek o Nagrodę Premiera RP za rozprawę doktorską

      - kwestia niewykorzystania stypendiów dla uczniów z Europejskiego Funduszu Socjalnego

      - wstępna propozycja tematu grantu zamawianego

      - propozycja wspólnych posiedzeń z jednym z Komitetów Naukowych Wydziału Nauk Medycznych PAN

 

5. Sprawy bieżące i wolne wnioski
 

 

W przeddzień wspaniałej 80-tej rocznicy urodzin Profesora Lecha Wojtczaka - współzałożyciela naszego Komitetu (w 1972), przedstawiciele prezydium wręczyli Jubilatowi list gratulacyjny w imieniu wszystkich członków Komitetu wraz z wiązanką kwiatów. Panu Profesorowi jeszcze raz życzymy dalszych sukcesów naukowych, zdrowia i pomyślności.

 

 

W dniu 22 marca 2006 odbyło się posiedzenie Prezydium naszego Komitetu. Posiedzenie plenarne Komitetu odbędzie się 8 czerwca 2006 Część otwarta o godz. 11.00
 


W dniu 9 listopada 2005 odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Cytobiologii.  W części otwartej Prof. dr hab. Wiesław Jędrzejczak, Kierownik Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Warszawie przedstawił cieszący się wielkim powodzeniem wykład: "Czy warto bankować krew pępowinową". Po wykładzie odbyła się ożywiona dyskusja.

 

W części zamkniętej  porządek posiedzenia był następujący:

 

1. Zmiany w kategoryzacji jednostek naukowych

 

2. Krótkie sprawozdanie z sesji plenarnej Wydziału Nauk Biologicznych PAN – referowane przez Prof. dr hab. B. Bilińską

 

3. Nagrody Wydziałowe

 

4. Informacje z Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów w następujących kwestiach:

 

5. Czy Komitet powinien ustanowić własną nagrodę?

 

6. Sprawy bieżące i wolne wnioski

 

 

W dniach 15-17 września 2005 większość członków Komitetu spotkała się w Łodzi na IX Ogólnopolskiej Konferencji Biologii Komórki organizowanej  cyklicznie co 3 lata. Komitet Cytobiologii PAN był współorganizatorem tej konferencji, a członkowie naszego Komitetu byli członkami Komitetu Organizującego Konferencję, organizatorami i przewodniczącymi różnych sesji oraz wykładowcami.

 

Powrót do: Strony głównej